11.10.2006 tarih, 5549 sayılı Kanunun uygulanmasına yönelik olarak; suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi amacıyla yükümlüler, yükümlülükler, yükümlülüklere uyumun denetimi, gümrük idaresine açıklama yapılması ve diğer tedbirlere ilişkin usul ve esasları düzenleyen 9.1.2008 tarih, 26751 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak 1.4.2008 tarihinde yürürlüğe giren Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin üçüncü bölümünde müşterinin tanınmasına ilişkin esasların düzenlendiği 09.04.2008 tarih, 26842 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğine (Sıra No: 5) 11.02.2023 tarih, 32101 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ile eklenen geçici madde ile;
8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile olağanüstü hal ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde 8/2/2023 tarihinden itibaren bir ay içerisinde yapılacak işlemlerde Yönetmeliğin 6 ncı maddesi gereğince yapılması gereken kimlik tespitinin anılan maddede belirtilen usulde yapılamaması halinde; adres ve iletişim bilgisi ile imza örneğinin alınması, eğer mevcut ise yükümlünün kayıtlarında bulunan kimlik belgesindeki fotoğraf ile müşterinin karşılaştırılması ve gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınması kaydıyla, söz konusu maddede sayılan kimlik belgeleri ile sınırlı olmaksızın kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan, bunun mümkün olmaması halinde işlem yapmak isteyen kişinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi suretiyle gerçekleştirilebilir.
Birinci fıkrada sayılan illerde, Yönetmeliğin 16 ncı maddesi kapsamında yapılacak kimlik tespiti işlemleri, eğer mevcut ise yükümlünün kayıtlarında bulunan kimlik belgesindeki fotoğraf ile müşterinin karşılaştırılması ve gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınması kaydıyla Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan kimlik belgeleri ile sınırlı olmaksızın kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan, bunun mümkün olmaması halinde işlem yapmak isteyen kişinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi ve imza örneğinin alınması suretiyle gerçekleştirilebilir.
Yerleşim yeri adresi birinci fıkrada sayılan illerde olup afet sebebiyle başka illerde bulunan kişiler hakkında da birinci ve ikinci fıkra hükümleri uygulanabilir.
Bu madde kapsamında kimlik tespiti yapılarak tesis edilen sürekli iş ilişkisinde 8/2/2023 tarihinden itibaren bir ay geçtikten sonra müşterinin ilk işlem talep tarihinde ve işlem gerçekleştirilmeden önce kimlik tespitinin Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde düzenlenen usulle yapılması zorunludur.” şeklinde öngörülen değişikliğin 08.02.2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği öngörülmüştür.
Buna göre deprem sebebiyle OHAL ilan edilen on ilde banka veya 5549 sayılı Kanunda sayılan diğer yükümlü kuruluşlarda 08.02.2023-08.03.2023 tarihleri arasında yapılacak işlemlerde kimlik ibrazı yapılamadığı takdirde, kişinin iletişim, adres bilgileri ve imzası ile mümkün ise işlem yapılacak banka vs. diğer yükümlü kuruluşların kayıtlarında bulunan var ise fotoğraf karşılaştırılması yapılarak işlem yapılması mümkün kılınmıştır. Bunlara ek olarak varsa müşterinin ibraz edeceği kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan; yok ise müşterinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin md. 6/1 hükmünde sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi gerekmektedir.
Ancak yayımlanan tebliğde dikkat edilmesi gereken husus, yerleşim yeri OHAL ilan edilen on ilden birinde olup da depremden kaynaklı barınma vs. ihtiyaçlarla başka illere gitmek zorunda kalan kişilerin banka ve diğer yükümlü kuruluşlar nezdinde yapacağı işlemlerde Yönetmeliğin md. 6 hükmünde sayılan belgelerin ibrazının yürürlüğe giren Tebliğ uyarınca yapılıp yapılmayacağı, kısaca müşterilere kolaylık sağlanıp sağlanmayacağı hususunda yükümlülere takdir yetkisi tanınmıştır. Dolayısıyla deprem sebebiyle OHAL ilan edilen on ilden başka yerde bulunan müşterilerin bankalarda işlem yapacağı zaman kimlik tespitine yarar belgelerin olabildiğince temini ile hazırlıklı gitmesi faydalı olacaktır.
Yönetmeliğin 6. maddesinde banka ve 5549 sayılı Kanuna göre diğer yükümlü kuruluşların gerçek kişilerin kimlik tespiti için müşterilerden talep edeceği bilgi/belgeler aşağıda sayılmaktadır:
“1) Gerçek kişilerin kimlik tespitinde; ilgilinin adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, uyruğu, kimlik belgesinin türü ve numarası, adresi ve imza örneği, iş ve mesleğine ilişkin bilgiler, varsa telefon numarası, faks numarası, elektronik posta adresi ile Türk vatandaşları için bu bilgilere ilave olarak anne, baba adı ve T.C. kimlik numarası alınır.
“İlgilinin adı, soyadı, doğum tarihi, T.C. kimlik numarası ve kimlik belgesinin türü ve numarasına ilişkin bilgilerin doğruluğu;
a) Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport ile üzerinde T.C kimlik numarası bulunan ve özel kanunlarında resmi kimlik hükmünde olduğu açıkça belirtilen kimlik belgeleri,
b) Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi üzerinden teyit edilir. Yetkililerce istenildiğinde sunulmak üzere teyide esas kimlik belgelerinin asıllarının veya noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopisi veya elektronik görüntüsü alınır yahut kimliğe ilişkin bilgiler kaydedilir.
(3) Sürekli iş ilişkisi tesisinde beyan edilen adresin doğruluğu; yerleşim yeri belgesi, ilgili adına düzenlenmiş elektrik, su, doğalgaz, telefon gibi abonelik gerektiren bir hizmete ilişkin olan ve işlem tarihinden önceki üç ay içinde düzenlenmiş fatura, herhangi bir kamu kurumu tarafından verilen belge veya Başkanlıkça uygun görülen diğer belge ve yöntemlerle teyit edilir. Teyide esas belgelerin okunabilir fotokopisi veya elektronik görüntüsü alınır yahut belgeye ait ayırt edici bilgiler kaydedilir.
(4) 1/1/2016 tarihinden önce düzenlenmiş olan T.C. sürücü belgeleri üzerinden yapılacak kimlik tespitinde T.C. kimlik numarasının doğruluğunun teyidi zorunlu değildir.”