1. Konşimento Nedir?
Konşimento, Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 1228. Maddesinde tanımlanmaktadır.
“TTK 1228- (1) Konişmento, bir taşıma sözleşmesinin yapıldığını ispatlayan, eşyanın taşıyan tarafından teslim alındığını veya gemiye yüklendiğini gösteren ve taşıyanın eşyayı, ancak onun ibrazı karşılığında teslimle yükümlü olduğu senettir.
(2) Yükletenin izniyle, taşınmak üzere teslim alınan fakat henüz gemiye yükletilmemiş olan eşya için “tesellüm konişmentosu” düzenlenebilir. Eşya gemiye alınır alınmaz taşıyan, onun teslim alındığı sırada verilmiş olan geçici makbuz veya tesellüm konişmentosunun geri verilmesi karşılığında yükletenin istediği kadar nüshada “yükleme konişmentosu” düzenlemekle yükümlüdür. Tesellüm konişmentosuna eşyanın ne zaman ve hangi gemiye yüklenmiş olduğuna dair şerh verildiği takdirde bu konişmento “yükleme konişmentosu” hükmündedir. Konişmento, kaptan veya taşıyanın yahut kaptanın bu hususta yetkilendirdiği bir temsilcisi tarafından taşıyan ad ve hesabına düzenlenebilir.
(3) Konişmento, nama, emre ve hamile yazılı olarak düzenlenebilir. Aksi kararlaştırılmadıkça yükletenin istemi üzerine konişmento gönderilenin emrine veya sadece emre olarak düzenlenir. Bu son hâlde “emre” yükletenin emrine demektir. Konişmento gönderilen sıfatıyla taşıyanın veya kaptanın namına da yazılı olabilir.
(4) Konişmentonun bütün nüshaları aynı metni içermeli ve her birinde kaç nüsha hâlinde düzenlendiği gösterilmelidir”
Buna göre konşimento bir taşıma sözleşmesinin yapıldığını kanıtlayan eşyanın taşıyan tarafından teslim alındığını veya gemiye yüklendiğini gösteren ve taşınan eşyayı, ancak onun ibrazıyla teslime yükümlü olduğu senettir. Konşimento bir navlun sözleşmesi uyarınca taşınan eşya için taşıyan veya yetkili bir temsilcisi tarafından düzenlenir ve eşyayı temsil eden bir kıymetli evrak niteliğindedir.
Konşimento taşıyan, kaptan veya taşıyanın veya kaptanın bu hususta yetkilendirdikleri temsilcisi tarafından taşıyan ad ve hesabına düzenlenebilir. Yükleten tarafından talep edilmedikçe düzenlenmesi zorunlu değildir. Ancak deniz aşırı taşımalarda akreditif için amir banka genellikle bu belgeyi de talep etmektedir bu sebeple düzenlenmesi çoğu zaman zorunludur. Taşıyan yükletenin istediği sayıda nüsha düzenlemek zorundadır. Konşimentonun bütün nüshaları aynı içeriğe sahip olmalı ve her bir nüshada kaç adet düzenlendiği belirtilmelidir.
2. Konşimento Türleri
- Yükleme ve Tesellüm Konşimentosu:
TTK, yükleme ve tesellüm konşimentosu şeklinde iki ayrı türü düzenlemektedir.
Tesellüm konşimentosu, taşınmak üzere teslim alınan fakat henüz gemiye yüklenmemiş olan eşya için yükletenin izniyle düzenlenen konşimentodur. Yükleme konşimentosu ise eşya gemiye alınır alınmaz eşyanın teslimi sırasında alınan geçici makbuz veya tesellüm konşimentosunun geri verilmesi karşılığında düzenlenen konşimentodur. Tesellüm konşimentosuna eşyanın ne zaman ve hangi gemiye yüklendiğine dair şerh verilirse bu konşimento yükleme konşimentosu hükmünde olur.
Konşimentonun normal şeklini yükleme konşimentosu teşkil etmektedir. Tesellüm konşimentosu özellikle tarife ile sefer yapan gemilerle yapılan taşımalar için kullanılır. Tesellüm konşimentosu verilmesi taşıyan lehine olarak yükle ilgililerin mallarını önceden getirmelerini teşvik edici bir rol oynar. Böylece yükle ilgililer yüklemeyi beklemeden malla ilgili tasarruf yetkisine sahip olurlar. Ancak tesellüm konşimentosu hamiline yükün durumuyla ilgili bir bilgi vermez bu sebeple tesellüm konşimentosu deniz aşırı taşımalarda kullanılmaz. Ayrıca böyle bir senet gösterilerek kredi temini de mümkün değildir.
- Emre, Nama ve Hamiline Yazılı Konşimento:
Konşimento nama, emre ve hamiline yazılı olarak düzenlenebilir. Aksi kararlaştırılmadıkça yükletenin istemi üzerine konşimento gönderilenin emrine veya sadece emre olarak düzenlenir. Yalnızca emre olarak düzenlenmesi yükleten emrine düzenlenmiş demektir. Nama yazılı konşimento gönderilenin sadece isminin yazıldığı konşimentodur. Kanunen emre yazılı senetlerden olmadığı için özel olarak emre değildir kaydını içermesine gerek yoktur.
Hamiline yazılı konşimento senet metninde gönderilen olarak bir kimsenin adının ve emre kaydının yazmadığı konşimentodur. Hamiline yazılı konşimentolar yalnızca senedin teslimi yoluyla devredilir.
Emre yazılı konşimentolarda ise sadece emre veya gönderilenin emrine kaydı konulmak suretiyle iradi olarak emre yazılı senet niteliği kazandırılır. Emre yazılı konşimento ciro ve teslimle devredilir. Sadece emre kaydıyla düzenlenen konşimentoda ciro zinciri yükletenden başlamalıdır. Emre yazılı konşimentolarda ticari senetlerden farklı olarak teminat işlevine sahip değildir. Bu itibarla yükün teslim edilmemesi zıya veya hasara uğraması gibi hallerde konşimento hamiline karşı yalnızca taşıyan sorumlu olup yetkili hamilin kıymetli evrak hükümlerine dayanarak konşimentonun cirantalarına karşı müracaat imkanı yoktur.
Karma Konşimento:
Karma taşıma konşimentosu deniz yolundan başka taşımanın da gerçekleştirileceği taşımalarda düzenlenmekle birlikte tüm taşıma safhalarında geçerli olarak düzenlenir. Taşımayı tek bir taşıyan üstleniyorsa karma konşimento onun tarafından düzenlenir. Birden fazla taşıyan varsa müştereken düzenlenmesi mümkündür. Bu hallerde konşimento ya ilk taşıyan tarafından diğer taşıyanları temsilen veya hepsi adına hareket yetkisine sahip acente tarafından düzenlenir. Kural olarak tüm taşıyanlar taşımanın bütün safhaları için müteselsil sorumludur. Gönderilen hangi safhada meydana geldiğine bakılmaksızın eşyanın zıya veya hasara uğraması ya da geç tesliminden doğan zararlarını taşıyanlardan istediğinde müracaat edebilir. Fakat karma konşimentoda her taşıyanın yalnızca kendi taşıma safhasında meydana gelecek zararlardan sorumlu olduğu kararlaştırılmışsa bu takdirde müteselsil sorumluluk yoktur.
3. Konşimentonun İçeriği
Konşimentonun hangi kayıtları içereceği TTK 1229’da düzenlenmektedir.
“TTK 1229- (1) Konişmento, aşağıdaki kayıtları içerir:
a) Yükletenin beyanına uygun olarak gemiye yüklenen veya yüklenmek üzere teslim alınan eşyanın genel olarak cinsini, tanınması için zorunlu olan işaretlerini, gerektiğinde tehlikeli eşya niteliğinde olup olmadığı hakkında açık bir bilgiyi, koli veya parça sayısı ile ağırlığını veya başka suretle ifade edilen miktarını.
b) Eşyanın haricen belli olan hâl ve durumunu.
c) Taşıyanın adı ve soyadını veya ticaret unvanını ve işletme merkezini.
d) Kaptanın adı ve soyadını.
e) Geminin adını ve tabiiyetini.
f) Yükletenin adı ve soyadını veya ticaret unvanını.
g) Yükleten tarafından bildirilmişse, gönderilenin adı ve soyadını veya ticaret unvanını.
h) Navlun sözleşmesine göre yükleme limanını ve taşıyanın eşyayı yükleme limanında teslim aldığı tarihi.
i) Navlun sözleşmesine göre boşaltma limanını veya buna ilişkin talimat alınacak yeri.
j) Konişmentonun düzenlendiği yer ve tarihi.
k) Taşıyan veya onu temsilen hareket eden kişinin imzasını.
l) Navlunun gönderilen tarafından ödeneceğine dair kayıtları, ödenecekse bunun miktarını.
m) Navlun sözleşmesinde açıkça kararlaştırılmışsa, eşyanın boşaltma limanında teslim olunacağı tarih ve süreyi.
n) Sorumluluk sınırlarını genişleten her şartı.
o) Taraflarca uygun görülen diğer kayıtları.
(2) Birinci fıkrada sayılan unsurlardan bir veya birkaçının konişmentoda bulunmaması senedin hukuken konişmento sayılmasını engellemez; yeter ki, senet 1228 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı unsurları taşımakta olsun”
Konşimento gemiye yüklenen veya yüklenmek üzere teslim alınan eşyanın genel olarak cinsi, miktarı ve varsa tanınması zorunlu olan işaretleri hakkında kayıt içermelidir. Bu kayıtlar konşimento için zorunludur. Konşimento gerektiğinde eşyanın tehlikeli madde olup olmadığına dair kayıt içerir ve bu kayıtlar yükletenin beyanları esas alınarak konşimentoya yazılır. Taşıyan bu kayıtların karine teşkil etmesini önlemek için TTK 1239’daki şartların varlığı halinde söz konusu kayıtlar için çekince koymak zorundadır
Taşıyan konşimento ile borç altına giren kimsedir bu sebeple kimliği, ticaret unvanı ve işletme merkezinin konşimentoda belirtilmesi gerekir. Belirtilmediği hallerde donatanın ve kaptanın veya taşıyanın diğer bir temsilcisinin düzenlediği konşimentolar bakımından temsilcinin de donatanla birlikte taşıyan sayılacağı öngörülmüştür.
Kaptanın adı ve soyadının konşimentoya yazılmasının amacı yük sahiplerinin dilediklerinde kaptana başvurmalarını kolaylaştırmak içindir. Yazılmamış olmasının konşimentonun geçerliliğine bir etkisi yoktur.
Emre düzenlenen konşimentolar esasında yükletenin emrine düzenlendiği için yükletenin adı, soyadı veya ticaret unvanı konşimentoda belirtilmelidir. Ayrıca emredici nitelikteki olan TTK 1208’e göre yükleten kendisi veya adamlarının kusuru yüzünden, taşıyan veya fiili taşıyanın geminin zıyaı veya hasara uğraması sebebiyle uğradığı zararlardan sorumludur. Bu nedenle de konşimentoda yükletenin de kimliğine ilişkin bilgi olmalıdır.
Düzenleme yeri konşimentonun şekil şartları bakımından önem taşır. Konşimentonun düzenlendiği tarih malın gemiye yüklendiği veya teslim alındığı tarihi gösterir.
Konşimentonun taşıyan veya düzenleyen kişi tarafından imzalanması geçerlilik şartıdır.
Navlunun veya sürastarya ücretinin gönderilen tarafından ödeneceği kararlaştırıldıysa bunun mutlaka konşimentoda belirtilmesi gerekir.
TTK 1186’da belirtilen sorumluluk sınırlarını genişleten her şart konşimentoda yazılmalıdır. Aksi halde gönderilene sorumluluğun genişlemesi hakkındaki bir anlaşmanın mevcut olduğu ileri sürülemez.
Uygulanacak hukuk, yetkili mahkeme, tahkim ve müşterek avarya hakkında kayıtlara da yer verilebilir.
Yolculuk çarter partisindeki bir kaydın konşimento hamiline karşı ileri sürülebilmesi için konşimento devredilirken çarter partinin bir suretinin de hamiline verilmesi gerekir.
Konşimentonun kaç nüsha düzenlendiği konşimentoda belirtilmelidir.
Taşıyan eşyanın haricen belli olan durumunu kaydederken yükletenin beyanına uymak zorunda olmayıp kendi gözlemlerini aktarabilir. Taşınan eşyanın haricen durumunun konşimentoda bildirilmemesi üzerine yükün haricen iyi durumda olduğu karinesi mevcut olur.
Konşimentoya eşyayla ilgili çekince konulmuş olmadıkça konşimentonun eşya hakkındaki kayıtlarının doğruluğuna güvenerek-gönderilen de dahil- iyi niyetle devralan üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez(ispatlanamaz) bu durum eşyanın haricen belli olan durumunun konşimentoda belirtilmemesi için de geçerlidir. Buna karşılık eşyanın cinsi ve değeri hakkındaki kayıtların oluşturduğu karinenin aksi herkese karşı ispatlanabilir.
Taşıtan ve yükleten yükle ilgili doğru beyanda bulunma yükümlülüğü altındadır bunlardan her biri kusurları olmasa bile beyanlarının doğru olmaması yüzünden taşıyanın uğradığı zarardan sorumludur. Bu durum yükletenin yüke ilişkin konşimentoya yazılan beyanları için de geçerlidir. Taşıyanın yük hakkındaki beyanlarının gerçeği yansıtmadığını bilen veya bilebilecek durumda olan veya şüphelenen taşıyan konşimentoya çekince koyar. Bu çekince kanunda hak olarak değil yükümlülük olarak düzenlemiştir. Konşimentoya konulan çekince için şüpheyi haklı gösteren veya kontrol imkanının bulunmamasına neden olan durumu belirtmek koşuluyla çekincenin ilgili olduğu kaydın karine teşkil etmesini önler.
Eşyanın haricen iyi durumda olduğuna dair kayıt içeren konşimentoya temiz veya net konşimento denir. Yükleten taşıyanla çekincesiz konşimento düzenlemesi ve bu sebeple uğrayacağı zararları tazmin etme hususunda anlaşabilir. Ancak bu tür bir anlaşma konşimentoyu gönderilen de dahil iyi niyetle iktisap etmiş üçüncü kişilere karşı öne sürülemez. Bu anlaşmanın taraflar arasında geçerli olup olmadığı da üçüncü kişileri aldatmak maksadıyla yapılıp yapılmadığına bağlıdır. Konşimentoyu düzenleyen üçüncü kişileri aldatma amacı gütmeden anlaşmayı yapmışsa anlaşma taraflar arasında geçerlidir. Aksi halde yükleten tarafından belirtilen kayıtlar konşimentoda belirtilmemişse taşıyan yükletenden tazminat talep edemez. Aynı zamanda taşıyan gönderilen de dahil üçüncü kişilere karşı sorumluluğun sınırlanması hükümlerinden de faydalanamaz (TTK 1186). Aldatma kastının varlığını her halde iddia eden ispatlamalıdır.
4. Taşıyan Sıfatı Ve Donatan
Taşıyan sıfatı konşimentoyu düzenlemiş olmaya değil taşımayı taahhüt etmiş olmanın sonucudur. Konşimentoyu taşıyan sıfatıyla imzalayan şahıs ya da adına ve hesabına konşimento imzalayan şahıs taşıyan olmadığını iddia ve ispat edemez.
“”TTK 1238- (1) Konişmentoyu taşıyan sıfatıyla imzalayan veya konişmento kendi ad ve hesabına imzalanan kişi, taşıyan sayılır.
(2) Konişmentoda taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı ile işletme merkezinin gösterilmemiş olduğu veya açıkça anlaşılmadığı hâllerde, donatan, taşıyan sayılır; meğerki, konişmento hamilinin açık istemi üzerine, donatan taşıyanın adı ve soyadını veya ticaret unvanı ile işletme merkezini bildirerek bunu belgelendirmiş olsun.
(3) Kaptan veya taşıyanın diğer bir temsilcisi tarafından düzenlenen konişmentoda, taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı ile işletme merkezinin gösterilmemiş olduğu veya açıkça anlaşılmadığı hâllerde, temsilci de ikinci fıkra uyarınca sorumlu tutulan donatan ile birlikte taşıyan sayılır; meğerki, konişmento hamilinin açık istemi üzerine temsilci, taşıyanın adı ve soyadını veya ticaret unvanı ile işletme merkezini bildirerek bunu belgelendirmiş olsun.
(4) Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı ile işletme merkezinin yanlış veya geç bildirilmiş olması hâlinde, taşıyan, donatan veya taşıyanın temsilcisi, yanlış veya geç bildirimden doğacak zararlardan müteselsil sorumludurlar; bu takdirde 1188 inci maddede öngörülen hak düşürücü süre taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı ile işletme merkezi doğru bildirilene kadar taşıyana yöneltilecek istemler hakkında işlemeye başlamaz.
Taşıyanın adının, soyadının, ticari unvanının ve işletme merkezinin açıkça belli olmadığı konşimentolarda donatan taşıyan sayılır. Donatan konşimento hamilinin açık istemi üzerine taşıyanın adı soyadı veya ticaret unvanı ve işletme merkezini bildirerek bunu belgelendirdiği takdirde taşıyan sorumlu olmaktan kurtulur.
Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanıyla işletme merkezinin yanlış veya geç bildirilmesi halinde taşıyan, donatan ve donatanın temsilcisi geç veya yanlış bildirimden doğan zararlardan müteselsil sorumludur. Taşıyanın ticaret unvanıyla işletme merkezi veya adı ve soyadı düzeltilene kadar veya bildirilene kadar TTK 1188 hükmünde öngörülen hak düşürücü süreler işlemeye başlamaz.
5. Navlun Sözleşmesi İle Konşimento
Konşimento eşyanın teslim edileceği gönderileni belirler. Taşıyan ile gönderilen arasındaki hukuki ilişkide navlun sözleşmesinden bağımsız olarak konşimento esas alınır. Navlun sözleşmesinin hükümleri konşimento hamiline karşı ileri sürülemez. Ancak konşimentoda atıfta bulunmak koşuluyla yolculuk çarter partisinin içeriğinin konşimentoya dahil edilmesi mümkündür. Ancak bunun için konşimento devredilirken yolculuk çarter partisinin bir suretinin hamile verilmesi gerekmektedir. Yolculuk çarteri sözleşmesi uyarınca taşınan eşya için konşimento düzenlenmişse taşıtan olmayan konşimento hamili ile taşıyan arasındaki ilişkide TTK 1243 hükümleri emredici olarak uygulanır. Konşimento bir navlun sözleşmesinin yapıldığını ispat kabiliyetini haiz olduğu için taşıyanla taşıtan arasında ayrı bir navlun sözleşmesinin olmaması halinde konşimento hükümleri esas alınır.
Navlun ve/veya yüklemede doğan sürastarya ücretinin gönderilen tarafından ödeneceğine dair bir kayıt içermeyen konşimento gönderilenin navlun veya sürastarya parası ödemeyeceğine karine oluşturur, bu konşimentonun aksi söz konusu konşimentoyu devralan-gönderilen de dahil olmak üzere- üçüncü kişiye karşı ispatlanamaz.
Konşimentoda navlun için navlun sözleşmesine atıfta bulunulmuşsa bu atıf boşaltma süresi, sürastarya süresi ve sürastarya süresi hakkındaki hükümleri kapsamaz. Bu hususlar hakkında ayrıca ve açıkça atıfta bulunulması gerekir.
Navlun eşyanın miktarına göre kararlaştırılmış ve bu husus konşimentoda gösterilmişse konşimentoda aksine bir kayıt olmadıkça navlun sözleşmesinde yer alan belirleme konşimento için de kullanılır. Konşimentoda eşyanın miktarına ilişkin çekince konulmuş olması aksine kayıt oluşturmaz.
Tesellüm konşimentosu taşıyanın eşyayı konşimentoda belirtildiği gibi teslim aldığına veya yükleme konşimentosu düzenlenmişse beyan edildiği gibi gemiye yüklediğine karine oluşturur.
6. Eşyanın Teslimi
Taşıyan eşyayı konşimentonun meşru hamiline teslim etmek zorundadır aksi halde borcundan kurtulamaz. Teslimi isteme hakkı konşimentodan bağımsız talep edilemez. Konşimentonun devri için senedin devri gerekir. Eşya ve konşimento arasındaki bu sıkı bağlılık konşimentoyu kıymetli evrak niteliğine sokar. Konşimento eşyayı temsil eden kıymetli evrak olup kıymetli evrakın tasnifinde emtia senetleri grubunda yer alır.
Taşıyanın konşimentodan doğan eşyayı teslim borcu gerek TTK navlun sözleşmeleri hükümleri gerekse de konşimentoya konan özel şartlara göre belirlenir. Bu itibarla taşıyan konşimento hamiline karşı kıymetli evrak hukukunun yanında TTK’da düzenlenen kanuni sorumsuzluk hallerini ileri sürebileceği gibi kurtuluş kanıtı getirmek imkanlarından da yararlanabilir
Eşya ancak konşimento nüshasının eşyanın teslim alındığına ilişkin şerh düşülerek verilmesi karşılığında teslim edilir. Konşimento birden fazla nüsha halinde düzenlenmişse eşyayı almaya yetkili hamil tek nüshaya sahip olan hamildir, diğer nüshaları ibraz etmek zorunda değildir. Tek nüsha ile eşyanın hamile teslimiyle taşıyanın konşimentodan doğan borcu diğer nüsha hamilleri açısından da sona erer. Emre yazılı bir konşimentoda eşyayı teslim alan hamile karşı diğer hamiller konşimentonun eşyayı temsil ettiğini ileri süremezler.
Önemli olan meşru hamillerden hangisinin eşyanın teslimi için kaptana önce başvurduğudur. Dolayısıyla birden fazla konşimento hamilinin olduğu uyuşmazlıklarda hangisinin konşimentoyu önce ibraz ettiği uyuşmazlığın çözümünde esas alınacaktır. Birden fazla meşru hamilin eşyanın teslimi için aynı anda kaptana başvurduğu hallerde kaptan hepsinin talebini reddederek eşyayı umumi bir ambara veya başka güvenli bir yere tevdi etmekle yükümlüdür. Ayrıca kaptan neden bu şekilde hareket ettiğinin sebepleriyle birlikte konşimento hamillerine durumu bildirmek zorundadır. Kaptan hareket tarzına ilişkin resmi bir senet de düzenleyebilir.
Kaptan henüz eşyayı teslim etmemiş olmakla birlikte birden çok konşimento hamili ona başvurup da ellerinde bulunan konşimento nüshalarına dayanarak birbirine zıt haklar öne sürüyorlarsa konşimentonun birden çok nüshalarını çeşitli kişilere devretmiş olan ortak ciranta tarafından eşyayı teslim almaya yetkili kılacak şekilde ilk önce ciro ve teslim edilmiş olan nüshanın hamili diğerlerine tercih olunur. Ciro edilip de başka bir yere gönderilen konşimento nüshası hakkında gönderme tarihi konşimento hamiline teslim tarihi hükmündedir.
Konşimentonun ve teslim ettiği eşyanın ayrı ayrı kişilere devredildiği durumlarda sorun TMK 980 hükmüne göre çözümlenir.
“TMK 980.- 1) Bir taşıyıcıya veya umumi mağazaya bırakılmış emtiayı temsil eden kıymetli evrakın teslimi, emtianın teslimi gibi sonuç doğurur.
2)Kıymetli evrakı iyi niyetle teslim alan kimse ile emtiayı iyi niyetle teslim alan kimse arasında uyuşmazlık çıkarsa emtiayı teslim alan tercih olunur.”
Bu halde konşimento hamilinin eşyayı talep hakkı sona erer.
Emre yazılı bir konşimento düzenlenmişse, kaptan yükletenin eşyanın geri verilmesi veya teslimi hususundaki talimatını ancak kendisine bütün konşimento nüshaları verildiği takdirde yerine getirir. Kaptanın buna aykırı davranması halinde konşimentonun meşru hamiline karşı sorumluluğu devam eder.
“TTK 1232- (1) Emre yazılı bir konişmento düzenlenmişse kaptan, yükletenin eşyanın geri verilmesi veya teslimi hususundaki talimatını ancak kendisine konişmentonun bütün nüshaları geri verildiği takdirde yerine getirir.
(2) Gemi varma limanına ulaşmadan, bir konişmento hamili eşyanın teslimini isterse, aynı hüküm uygulanır.
(3) Kaptan bu hükümlere aykırı hareket ederse, taşıyan, konişmentonun meşru hamiline karşı sorumlu kalmakta devam eder.
(4) Konişmento emre yazılı değilse, yükleten ve konişmentoda adı yazılı gönderilen muvafakat ettikleri takdirde, konişmentonun hiçbir nüshası ibraz edilmese bile, eşya geri verilir veya teslim olunur. Şu kadar ki, konişmentonun bütün nüshaları geri verilmiş değilse, taşıyan bu yüzden doğabilecek zararlar için önce teminat gösterilmesini isteyebilir.”
Konşimento emre değil de hamiline yazılıysa yükleten ve konşimentoda adı yazılı olan gönderilen muvafakat ettikleri takdirde konşimentonun hiçbir nüshası teslim edilmese bile eşyayı teslim edebilir veya geri verebilir. Taşıyan ileride doğabilecek zararlar için önceden teminat gösterilmesini isteyebilir. Bu teminatın muhatabı her halde konşimento ibraz edilmeden eşyanın kendisine teslimini talep edendir. Navlun sözleşmesinin gemi varma limanına varmadan önce umulmayan bir hal yüzünden kendiliğinden veya fesih sebebiyle sona ermesi halinde de TTK 1232 hükmü uygulanır.
Eşya kaptan veya diğer temsilcisi tarafından teslim alınınca konşimentoya teslim almaya yetkili kişiye teslimi TTK 1235 hükmü saklı kalmak koşuluyla TMK 957 ve 980 maddelerinde yazan hükümleri doğurur.
“TMK Madde 957- Emtiayı temsil eden kıymetli evrakın rehnedilmesiyle emtia üzerinde rehin hakkı doğar. Emtiayı temsil eden senetten başka özel bir rehin senedi (varant) düzenlenmişse, rehinli alacak miktarının ve muaccel olduğu tarihin senet üzerine yazılmış olması koşuluyla, rehin senedinin rehnedilmiş olması yeterlidir.”
“TMK Madde 980- Bir taşıyıcıya veya umumî mağazaya bırakılmış emtiayı temsil eden kıymetli evrakın teslimi, emtianın teslimi gibi sonuç doğurur. Kıymetli evrakı iyi niyetle teslim alan kimse ile emtiayı iyi niyetle teslim alan kimse arasında uyuşmazlık çıkarsa emtiayı teslim alan tercih olunur.”