Av. Dr. Ahmet Çağrı YILMAZ
Ceza Hukukunda
ÖRGÜTLÜ SUÇLAR
- Örgütlü Suç Kavramı
- Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçları
- İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda Alınması
- Gizli Soruşturmacı
- Ceza Hukuku Monografileri -
İçindekiler
Sunuş. 7
Önsöz. 9
Kısaltmalar. 17
GİRİŞ. 20
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAM, TARİHSEL GELİŞİM, BAZI YABANCI ÜLKE KANUNLARINDA VE
ULUSLARARASI HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER, MÜCADELE ŞEKİLLERİ
1. ÖRGÜT, ÖRGÜTLÜ SUÇ VE ORGANİZE SUÇLULUK KAVRAMI 23
I. Genel Olarak. 23
II. Türk Hukuk Öğretisinde Örgüt ve Örgütlü Suç Kavramı 24
A. Kriminolojik Yaklaşımlar. 24
B. Polis Bakış Açılı Yaklaşımlar. 25
C. Hukuksal Yaklaşımlar. 26
III. Yabancı Hukuklardaki Öğretilerde Organize Suç Kavramı 27
A. Kriminolojik Yaklaşımlar. 27
B. Polis Bakış Açılı Yaklaşımlar. 30
C. Hukuksal Yaklaşımlar. 36
IV. Uluslararası Sözleşmelerde Organize Suç Tanımı 41
A. Genel Olarak. 41
B. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 41
C. Avrupa Birliği’nin Örgütlü Suçlara Karşı Ortak Eylem Planı ve Konsey Kararları 44
V. Ara Değerlendirme. 46
2. ÖRGÜT KURMA SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 54
I. Kıta Avrupası Hukukunda Örgüt Kurma Suçunun Tarihsel Gelişimi 54
A. 1810 Tarihli Fransız Ceza Kanunu. 54
B. 1889 Tarihli İtalyan Ceza Kanunu. 55
C. 1930 Tarihli İtalyan Ceza Kanunu. 56
II. Türk Hukukunda Örgüt Kurma Suçunun Tarihsel Gelişimi 59
A. 1274 (1858) tarihli Ceza Kanunname-i Hümayun. 59
B. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu. 60
C. 4422 Sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu. 67
3. BAZI YABANCI ÜLKELERİN KANUNLARINDA ÖRGÜT KURMA SUÇUNA İLİŞKİN TEMEL DÜZENLEMELER 73
I. İtalyan Ceza Kanunu’nda Örgütlü Suçlar. 73
II. Alman Ceza Kanunu’nda Örgütlü Suçlar. 78
III. Fransız Ceza Kanunu’nda Örgütlü Suçlar. 84
4. ÖRGÜTLÜ SUÇLARLA MÜCADELE ŞEKİLLERİ 88
I. Genel Olarak. 88
II. Yabancı Bazı Ülkeler Açısından Örgütlü Suçlar ile Mücadele. 91
A. İtalya. 94
B. Amerika Birleşik Devletleri 95
C. Almanya. 96
III. Uluslararası Hukukta Örgütlü Suçlar ile Mücadele. 99
A. Birleşmiş Milletler. 99
B. Avrupa Birliği 103
C. Europol ve Interpol 109
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK CEZA HUKUKUNDA SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA
ÖRGÜTLENME SUÇLARI
1. TCK’NIN 220. MADDESİNDE DÜZENLENEN SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜT KURMA SUÇU 117
I. Genel Olarak. 117
II. Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçuyla Korunan Hukuki Değer. 125
III. Fail ve Mağdur. 134
A. Fail 134
1. Genel Olarak. 134
2. Örgüt Yöneticisinin Fail Olarak Sorumluluğu (TCK m. 220/5) 147
a. Genel Olarak. 147
b. Organize Hakimiyet Mekanizmasından Kaynaklanan Dolaylı Faillik Kuramı 149
c. İkame Edilebilirlik Kuramı ve Örgüt Yöneticisi’nin Sorumluluğu. 152
d. Liderin Sorumluluk Kuramı ve Suç Ortaklığı Olarak Sorumluluğu. 154
e. Kasıtlı Bilgisizlik Kuramı ve TCK’nın 220. Maddesinin 5. Fıkrasının Değerlendirilmesi 164
f. Örgüt Yöneticisinin Fail olarak Sorumluluğunun Kuramlar Açısından Değerlendirilmesi 167
B. Mağdur. 168
IV. SUÇUN UNSURLARI 177
A. Maddi Unsur. 177
1. Örgütün Kurulması İçin Zorunlu Unsurlar. 177
a. Hiyerarşik Bağ. 178
b. Süreklilik. 185
c. Belirli Sayıda Kişinin Varlığı 191
d. Elverişlilik. 197
e. Belirsiz Sayıda ve Tipte Suç İşleme Amacı 205
2. TCK’nın 220. Maddesinde Düzenlenen Örgütlenme Suçları 210
a. Örgüt Kurmak veya Yönetmek (TCK m. 220/1) 210
aa. Örgüt Kurmak. 211
bb. Örgüt Yönetmek. 220
b. Örgüte Üye Olmak (TCK m. 220/2) 228
c. Örgüte Üye Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşlemek (TCK m. 220/6) 238
d. Örgüte Yardım Etmek (TCK m. 220/7) 248
e. Örgütün Propagandasını Yapmak (TCK m. 220/8) 264
f. Suçun Nitelikli Hali 276
aa. Suç Örgütünün Silahlı Olması (TCK m. 220/3) 276
bb. Örgütün veya Amacının Propagandasının Basın ve Yayın Yoluyla Yapılması 280
B. Manevi Unsur. 284
C. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Hukuka Uygunluk Nedenleri 295
D. Kusurluluğu Ortadan Kaldıran veya Sınırlayan Nedenler 299
V. Suçun Özel Gerçekleşme Biçimleri 300
A. Teşebbüs. 300
1. Genel Olarak. 300
2. Örgüt Kurma ve Yönetme Suçlarına Teşebbüs. 301
3. Örgüte Üye Olma Suçuna Teşebbüs. 305
4. Örgüte Üye Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşlenmesi Halinde Teşebbüs. 305
5. Örgüte Yardım Suçuna Teşebbüs. 306
6. Örgüt Propagandası Yapma Suçuna Teşebbüs. 308
B. İştirak. 308
1. Genel Olarak. 308
2. Örgüt Kurma ve Yönetme Suçlarına İştirak. 310
3. Örgüte Üye Olma Suçuna İştirak. 315
4. Örgüte Üye Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşlenmesi Halinde İştirak. 317
5. Örgüte Yardım ve Örgüt Propagandası Yapma Suçlarına İştirak. 317
C. İçtima. 319
1. TCK’nın 220. Maddesinde Düzenlenen Örgütlenme Suçlarında İçtima. 319
a. Genel Olarak. 319
b. Örgüt Kurma, Yönetme ve Üye Olma Suçlarında İçtima. 320
c. Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde Suç İşlenmesi (TCK m. 220/4) 321
d. Örgüte Üye Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşlenmesi Halinde İçtima. 324
e. Örgüte Yardım Suçunda İçtima. 325
f. Örgüt Propagandası Yapma Suçunda İçtima. 326
2. Örgütlenme Suçlarının Kanunlar Arasında Düzenlenen Atıf Zinciri 327
a. Silahlı Örgüt ile Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçlarında Atıf Zinciri 327
b. Terör Amaçlı Örgütlenme Suçunun Silahlı Örgüt Suçuna Yaptığı Atıf Zinciri 328
c. Propaganda Suçunun Kanunlar Arasında Düzenlenen Atıf Zinciri 329
d. TMK’nın 7. Maddesinin Son Fıkrasının Türk Ceza Kanunu ile Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa Yaptığı Atıf Zinciri 333
2. ÖRGÜT KURMA SUÇUNUN ÖZEL TÜRLERİ 333
I. Silahlı Örgüt Kurma Suçu (TCK’nın 314. maddesi) 333
II. Suç İçin Anlaşma Suçu (TCK’nın 316. maddesi) 338
III. Mafya Tipi Suç Örgütü. 340
IV. Terör Örgütü. 348
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖRGÜT KURMA SUÇLARINDA CEZA YAPTIRIMI,
ETKİN PİŞMANLIK VE MUHAKEME HÜKÜMLERİ
1. CEZA YAPTIRIM(LAR)I VE İNFAZI 359
I. Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçunun Onarıcı Adalet Sistemi Açısından Değerlendirilmesi 359
II. Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçlarında Yaptırım.. 362
III. Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçlarında İnfaz. 364
2. ETKİN PİŞMANLIK HALİ (TCK m. 221) 367
I. Genel Olarak. 367
II. Cezayı Kaldıran veya İndirim Yapılmasını Gerektiren Sebep Olarak Etkin Pişmanlık Hali 370
A. Örgüt Kurucu veya Yöneticilerinin Soruşturma Başlamadan ve Örgütün Amacı Doğrultusunda Suç İşlenmeden Önce Etkin Pişmanlık Hükmünün Uygulanma Koşulları (TCK m. 221/1) 370
B. Örgüt Üyesinin Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde Herhangi Bir Suçun İşlenişine İştirak Etmediğinde Etkin Pişmanlık Hükmünün Uygulanma Koşulları (TCK m. 221/2) 372
C. Yakalanan Örgüt Üyesinin Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde Herhangi Bir Suçun İşlenişine İştirak Etmediğinde Etkin Pişmanlık Hükmünün Uygulanma Koşulları (TCK m. 221/3) 374
D. Örgüt Kurucusu, Yöneticisi, Üyesi, Örgüte Üye Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşleyen, Yardım Edenin Gönüllü Olarak Teslim Olması veya Yakalandıktan Sonra Etkin Pişmanlık Hükmünün Uygulanma Koşulları (TCK m. 221/4) 376
III. Müşterek Hükümler. 379
A. Etkin Pişmanlıktan Yararlanan Kişilere Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanması (TCK m. 221/5) 379
B. Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Sadece Bir Kez Uygulanması Kuralı 381
IV. TCK’nın 221. Maddesinde Düzenlenen Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Değerlendirilmesi 381
3. MUHAKEME HÜKÜMLERİ 384
I. Soruşturma. 384
II. Örgütlü Suçlar Kapsamında Uygulanacak Koruma Tedbirleri 389
A. Tutuklama. 389
B. Elkoyma. 391
C. İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda Alınması 391
D. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 410
E. Teknik Araçlarla İzleme. 421
III. Kovuşturma. 423
A. Görevli Mahkeme. 423
B. Yetkili Mahkeme. 424
SONUÇ. 425
Kaynakça. 437
Kavram Dizini 467