Hukuk ve soframızdaki ekmek, görünenden fazlasıdır.
Fırından aldığınız ekmeğin fiyatının ya da marketteki nohudun etiketinin hukuki güvenlikle ne ilgisi var diye düşünebilirsiniz. Ancak bu ilişki, günlük yaşamımızda hissettiğimizden çok daha derin ve karmaşıktır. Hukuki güvenliğin eksik olduğu bir toplumda ekonomik istikrar sağlanamaz, ekonomik istikrarın olmadığı bir ortamda ise temel gıda maddelerinin fiyatları bile öngörülemez hale gelir.
Hukuki güvenlik, çiftçilerin ve üreticilerin geleceğe dair plan yapabilmesini sağlar. Ancak bu güvence yoksa:
1- Çiftçi Tarladan Çekilir. Yani tarım arazilerinin hukuki statüsü belirsizse ya da çiftçi emeğinin karşılığını alacağına dair güvence duymazsa, üretimden vazgeçer. Bu durum, hem buğday hem de nohut gibi temel gıda ürünlerinde arzın düşmesine yol açar.
2- Yatırımcılar Üretimden Uzak Durur. Yani tarımsal yatırımlar, hukuki altyapının sağlam olmadığı ülkelerde riskli görülür. Bu da üretim kapasitesinin artmasını engeller.
3- Piyasada Dengesizlik Oluşur. Yani ürün arzı düştükçe fiyatlar yükselir. Tüketiciler için bu durum, sofradaki ekmeğin ya da nohudun lüks hale gelmesi anlamına gelir.
Bir ülkede hukuki güvenlik eksikse, bu durum tarım sektörüne ve dolayısıyla temel gıda fiyatlarına doğrudan yansır:
- Tarım Arazilerinin Belirsizliği oluşur. Toprak reformları, miras davaları ya da kamulaştırma gibi hukuki süreçlerin uzun ve karmaşık olması, çiftçilerin üretim yapma isteğini azaltır.
- Destekleme Politikalarının düzenlenmesi gerekir. Hukuki güvenliğin olmadığı bir ortamda tarımsal desteklemelerin keyfi olarak kesilmesi, üreticiyi zor durumda bırakır.
- Tedarik Zincirindeki Sorunlar irdelenmeli ve çözüme kavuşturulmalıdır. Hukuki altyapının zayıf olduğu bir ülkede sözleşmelerin bağlayıcılığı sorgulanır. Bu da üreticiden tüketiciye kadar olan süreçte aksamalara neden olur.
Hukuki Güvenlik Sağlanırsa Ne Olur?
Hukukun üstünlüğü tesis edildiğinde, bu doğrudan tarım sektörüne ve temel gıda fiyatlarına yansır,
1. Üretim Artar. Çiftçiler ve yatırımcılar, üretim yapmaya teşvik edilir. Buğday ve nohut gibi ürünlerin arzı artar, fiyatlar dengelenir.
2. Planlama Kolaylaşır. Çiftçiler ve üreticiler, hukuki güvence altında uzun vadeli planlar yapabilir.
3. Tedarik Zincirleri Güçlenir. Hukuki altyapı güçlendikçe, üreticiden tüketiciye kadar olan süreçte güven artar.
Soframızdaki ekmek bile hukuka bağlıdır. Hukuki güvenlik, sadece adalet duygusunun değil, aynı zamanda soframızdaki temel gıdaların da teminatıdır. Eğer hukuk siyasetten bağımsız ve öngörülebilir bir şekilde işlerse, bu yalnızca bireylerin değil, toplumun tüm kesimlerinin refahına katkı sağlar. Unutmayalım, nohudun ya da buğdayın fiyatı yalnızca üretim maliyetleriyle değil, aynı zamanda hukukun işleyişiyle şekillenir. Hukuki güvenlik, toplumun ekonomik ve sosyal düzeninin vazgeçilmez bir unsurudur.