Tarım ve Orman Bakanlığından:
BİTKİSEL ÜRETİMDE BİYOLOJİK VE/VEYA BİYOTEKNİK MÜCADELE DESTEKLEMELERİNE DAİR UYGULAMA TEBLİĞİ
(TEBLİĞ NO: 2023/36)
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı; bitkisel üretimde kimyasal mücadele yerine alternatif mücadele tekniklerinin uygulanmasıyla kimyasal ilaç kullanımının azaltılması, insan sağlığının ve doğal dengenin korunması için biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele yapan üreticilere destekleme ödemesi yapılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/9/2023 tarihli ve 7613 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan 2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Kararın 2 nci maddesinin on yedinci fıkrası ile 11 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Açık alan: Örtüaltı dışında, tarla şartlarındaki bitkisel üretim yerlerini,
b) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
c) Banka: T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğünü,
ç) BBMD: Biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele desteğini,
d) Bitki Koruma Ürünü (BKÜ): Bitkileri veya bitkisel ürünleri tüm zararlı organizmalara karşı korumak veya bu tür organizmaların etkilerini engellemek, büyüme düzenleyicileri gibi maddelerin besin öğesi olarak fonksiyonu hariç, bitkilerin yaşam fonksiyonlarını etkilemek, kendisine ait özel düzenlemesi bulunmayan ancak, bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan, istenmeyen bitki veya bitki kısımlarını yok etmek, istenmeyen bitki gelişimini kontrol etmek veya önlemek amacıyla kullanıcıya bir veya daha fazla aktif madde içeren bir formülasyon halinde sunulan aktif madde ve preparatları,
e) Bitkisel Üretimde Biyolojik ve/veya Biyoteknik Mücadele Desteği Tespit Tutanağı: Üreticinin destekleme başvurusunda yer alan bilgilerinin il/ilçe müdürlüğünce yerinde kontrol edilmesiyle düzenlenen ve Ek-2’de yer alan belgeyi,
f) Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS): 27/5/2014 tarihli ve 29012 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği esaslarına göre Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanını,
g) Faydalı böcek: Biyolojik evresinin herhangi bir dönemini zararlı organizma üzerinde geçiren parazitoitleri ve bu zararlı organizmanın popülasyonunu sınırlayabilen predatörleri,
ğ) Feromon: Feromon adı altında ruhsatlandırılmış BKÜ’leri,
h) Feromon+Tuzak: Feromon+Tuzak adı altında ruhsatlandırılmış BKÜ’leri,
ı) Genel Müdürlük: Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,
i) İcmal-1: ÇKS veya ÖKS kayıtlarına göre her köy/mahalle için üretici detayında üretici ve BBMD’ye ilişkin bilgileri içeren Ek-3’te yer alan belgeyi,
j) İcmal-2: İl/ilçe müdürlüğü tarafından oluşturulan İcmal-1’deki bilgilere göre her ilçe için köy/mahalle detayında BBMD’ye ilişkin bilgileri içeren ve Ek-4’te yer alan belgeyi,
k) İcmal-3: İl/ilçe müdürlüğü tarafından oluşturulan İcmal-2’deki bilgilere göre her il için ilçe detayında BBMD’ye ilişkin bilgileri içeren ve Ek-5’te yer alan belgeyi,
l) İl/ilçe müdürlüğü: Bakanlık il/ilçe müdürlüğünü,
m) İl/ilçe tahkim komisyonu: Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğine göre oluşturulan il/ilçe tahkim komisyonlarını,
n) Örtüaltı Kayıt Sistemi (ÖKS): 25/6/2014 tarihli ve 29041 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Örtüaltı Kayıt Sistemi Yönetmeliği hükümlerine göre; örtüaltı tarımsal faaliyet yapan gerçek ve tüzel kişilerin, özlük ve örtüaltı tarımsal faaliyetlerine ilişkin bilgilerinin merkezi bir veri tabanında kayıt altına alındığı, güncellenebildiği, kontrol edilebildiği, raporlanabildiği, izlenebildiği, Bakanlık ve diğer kurumların sistemleri ile bilgi alışverişinin sağlanabildiği, örtüaltı üretime yönelik tarımsal desteklemelerin uygulanabildiği, çeşitli ve değişik sorgulamaların yapılabildiği tarımsal veri tabanını,
o) Tül: Örtüaltı üretiminde zararlı organizma girişini önlemek amacı ile kullanılan 40-70 mesh ölçüsünde pamuk, iplik veya sentetik tül dokumayı,
ö) Üretici: Bitkisel üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve kamu kurum ve kuruluşları dışındaki tüzel kişileri,
p) Üretici Kayıt Defteri (ÜKD): 3/12/2014 tarihli ve 29194 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre; bitkisel üretim faaliyetinde, üretici ve ürün bilgileri ile uygulanan bitki koruma ürünlerinin reçetesi, temin edildiği bayi, uygulama tarihi ve uygulayıcı bilgilerinin yer aldığı taraflarca imzalanan belgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Destekleme Ödemesi
Destekleme ödemesi için aranacak şartlar
MADDE 4- (1) Biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele yapan üreticilere destekleme ödemesi yapılması için;
a) Örtüaltı üretim yerinin ÖKS’de, açık alanda üretim yerinin ÇKS’de kayıtlı olması,
b) Biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelede kullandığı BKÜ’ye ait faturaya sahip olması,
c) Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik gereği ÜKD kayıtlarını tutması ve onaylanmış olarak başvuru belgeleri ile birlikte ibraz etmesi,
ç) Bitki koruma faaliyetlerinin zirai mücadele teknik talimatlarına ve entegre mücadele prensiplerine göre yapılmış olması,
d) Kullanılmış olan BKÜ’nün etiket bilgilerine göre uygulanmış olması,
e) Örtüaltında faydalı böcek kullanan üreticilerin seralarında giriş ve yan havalandırma açıklıklarının tül ile kapatılmış olması,
f) Üreticilerin zeytinde zeytin sineğine karşı biyoteknik mücadelede ruhsatlı olan feromon+tuzak desteğinden yararlanabilmeleri için bireysel olarak en az 40 dekar zeytinlik alanda biyoteknik mücadele yaptığını beyan etmesi,
g) Ek-1’de yer alan dilekçe ekinde (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hususları belgeleyen eklerle birlikte il/ilçe müdürlüğüne başvurması,
ğ) Örtüaltı bitkisel üretimde domates güvesine karşı mücadele amaçlı dekara 2-4 adet, aynı amaçla açıkta domates yetiştiriciliğinde ise dekara 4-6 adet feromon kullanılmış olması,
gerekir.
Destekleme miktarı
MADDE 5- (1) Bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması ile kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla örtüaltında ve açık alanda bitkisel üretimde, destekleme kapsamına alınan ürünler ve destekleme ödeme miktarları aşağıda yer almaktadır:
(2) Açık alanda turunçgil üretiminde Akdeniz meyvesineğine karşı feromon+tuzak kullanımı için tahsis edilen 300 TL/da desteklemeden, tuzak kutusunun en az 5 yıl kullanma ömrü bulunmasından dolayı daha önceden tuzak kutusu olup da sadece feromon kullanan üreticilere 120 TL/da olacak şekilde destekleme ödemesi yapılır.
(3) Örtüaltında biyoteknik mücadelede; feromon+tuzak kullanan üreticilere 300 TL/da, domates üretiminde Domates Güvesine karşı sadece feromon kullananlara 140 TL/da olacak şekilde destekleme ödemesi yapılır.
(4) Açık alanda domates üretiminde biyoteknik mücadelede; feromon+tuzak kullanan üreticilere 140 TL/da, domateste Domates Güvesine karşı sadece feromon kullanan üreticilere ise 90 TL/da olacak şekilde destekleme ödemesi yapılır.
(5) Üreticiye yapılacak olan destekleme ödemesi miktarı, üreticinin biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele amacıyla yaptığı harcamaları gösteren fatura bedelinin, mücadele yaptığı toplam alanına bölünmesiyle elde edilecek olan dekara maliyetini geçemez.
Destekleme ödemesi başvurusu ve değerlendirilmesi
MADDE 6- (1) 2023 yılı destekleme ödemesi için 1/1/2023 tarihinden itibaren biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele yapan üreticiler tarafından, kayısı, ayva, armut, elma, bağ, açıkta domates, zeytin, turunçgil, nar, şeftali ve nektarin için 27/10/2023, örtüaltı için ise 31/12/2023 tarihi mesai bitimine kadar, başvuru dilekçesi ve destekleme ödemesi için gerekli şartların sağlandığını gösteren belgeler ile birlikte ÇKS ve/veya ÖKS kayıtlarının bulunduğu il/ilçe müdürlüğüne başvuru yapılır.
(2) Destekleme ödemesinden faydalanmak amacıyla üretici tarafından beyan edilen belgelerin ve uygulama bilgilerinin 4 üncü ve 5 inci maddelerde yer alan hususlara uygunluğu il/ilçe müdürlüğünce kontrol edilir ve Ek-2’de yer alan tespit tutanağı hazırlanır.
(3) 12 nci madde ile yürürlükten kaldırılan 2/11/2022 tarihli ve 32001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitkisel Üretimde Biyolojik ve/veya Biyoteknik Mücadele Destekleme Ödemesi Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2022/35) hükümlerince 2023 yılı için yapılmış destekleme ödemesi başvuruları geçerliliğini korur, yeniden başvuru gerektirmez. Bu kapsamdaki başvurular, bu Tebliğ hükümlerince sonuçlandırılır.
İcmallerin hazırlanması ve askı işlemleri
MADDE 7- (1) İl/ilçe müdürlüğü tarafından destekleme ödemesinden faydalanacak üreticilerin, 6 ncı maddeye göre belirlenmesi ile üretici bilgileri ve destekleme ödemesi bilgileri, son başvuru tarihinden itibaren beş gün içerisinde incelendikten sonra İcmal-1’e işlenir. İl müdürlükleri tarafından alınan askı icmali, ilgili ilçe müdürlükleri veya muhtarlıklar marifetiyle beş gün süre ile askıya çıkartılır. Askıya çıkma tarihi ve saati ile askıdan indirme tarihi ve saati tutanağa bağlanır. Tutanak muhtar ve/veya aza tarafından güncel tarihle imzalanır. Askı ve itiraz süresince herhangi bir itiraz olmaz ise icmallerdeki bilgiler doğru kabul edilir. Daha sonra yapılacak itirazlar değerlendirmeye alınmaz ve herhangi bir hak doğurmaz. Askı süresi sonunda itirazlar, il/ilçe tahkim komisyonları marifetiyle askı icmali askıdan indirildikten sonra beş gün içerisinde sonuçlandırılarak İcmal-1 kesinleştirilir.
(2) Askı ve itiraz süresi bitimi sonrasında idari kaynaklı hata olması halinde yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucunda karara bağlanamayan itirazlar il/ilçe tahkim komisyonlarınca değerlendirilerek sonuçlandırılır. Normal ödemeler tamamlandıktan sonra itirazı haklı görülenlere yapılması gereken ödemeler için Bakanlığa yazılacak yazıya söz konusu il/ilçe tahkim komisyonu kararı da eklenir.
(3) Askı ve itiraz süresi boyunca askıdaki icmal bilgilerine karşı ilgililer tarafından yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüklerine yazılı olarak yapılır.
(4) İlçe müdürlükleri oluşturdukları İcmal-1 ve İcmal-2’leri kayısı, ayva, armut, elma, bağ, açıkta domates, zeytin, turunçgil, nar, şeftali ve nektarin için 3/11/2023 tarihine kadar, örtüaltı için ise 23/2/2024 tarihine kadar il müdürlüğüne bildirir.
(5) İl müdürlüğü tarafından, ödemeye esas İcmal-3’ler sistem çıktısı onaylı olarak (düzenleyen, kontrol eden, onaylayan şeklinde elektronik imza ile imzalanarak), ilçe müdürlüklerinden gelen İcmal-1 ve İcmal-2 ile birlikte kayısı, ayva, armut, elma, bağ, açıkta domates, zeytin, turunçgil, nar, şeftali ve nektarin için 8/11/2023 tarihine kadar, örtüaltı için ise 29/3/2024 tarihine kadar Genel Müdürlüğe gönderilir.
(6) ÇKS veya ÖKS kaydının olduğu il/ilçe dışındaki başka il/ilçe sınırları içerisinde kayıtlı bulunan parselde üretim yapan çiftçi, ÇKS veya ÖKS kaydının olduğu il/ilçe müdürlüğüne müracaat eder. Müracaatın yapıldığı il/ilçe müdürlüğü, üretimin yapıldığı il/ilçe müdürlüğünden gerekli bilgileri alır ve ödemeye esas icmali hazırlar. Müracaatın yapıldığı il müdürlüğü onaylı icmali beşinci fıkra hükümlerince Genel Müdürlüğe gönderir.
(7) Bu Tebliğ kapsamında yapılacak desteklemelere ilişkin ödemeler, Genel Müdürlükçe belirlenecek tarihlerde yapılır.
(8) İcmallerde destek verilen feromon+tuzak, feromon ve faydalı böcek adet miktarları mutlaka yazılır.
(9) İcmal-3’te hazırlayan, kontrol eden ve onaylayan personelin adı il müdürlüğüne ve Genel Müdürlüğe iletilmek üzere gönderilen üst yazının onay akışında da mutlaka paraf/imzacı olarak yer alır.
Desteklemelerden faydalanamayacaklar
MADDE 8- (1) Desteklemelerden kamu kurum ve kuruluşları yararlanamaz.
(2) Bakanlık desteklemelerinden faydalanması yasaklanmış olan üreticiler biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele desteklemelerinden faydalandırılmaz.
(3) Biyolojik ve/veya biyoteknik mücadele desteklemelerine müracaat eden üreticilerin yetiştirdikleri ürünlerde 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında yapılan hasat öncesi pestisit denetimlerinde yasaklı veya tavsiye dışı pestisit kullanımı tespit edilip idari para cezası uygulanan üreticiler aynı yıl içerisinde ilgili üründe yapılacak desteklemelerden faydalanamazlar.
Denetim
MADDE 9- (1) Destekleme ödemelerinin denetimini sağlayacak tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bu amaçla yapılacak çalışmalarda gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşlar ile ziraat odaları, kooperatifler ve birliklerin hizmetlerinden yararlanılır.
Haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti
MADDE 10- (1) Bu Tebliğde belirtilen yetkili merciler, yetki alanına giren verilerin kayıt sistemine doğru girilmesinden, kendilerine ibraz edilen belgelerin kontrolünden ve kendi hazırladıkları belgelerden doğrudan sorumludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyerek haksız yere ödemeye sebep olanlar ile haksız yere ödemelerden yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli idari işlemler yapılarak hukuki ve cezai süreç başlatılır.
(2) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte zikredilen Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar.
(3) Bu Tebliğ ile belirlenen destekleme ödemelerinden, idari hata sonucunda düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen çiftçiler beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar. Bunun takibinden il/ilçe müdürlükleri sorumludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Finansman ve ödemeler
MADDE 11- (1) BBMD ödemeleri için gerekli finansman 2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Karar hükümleri çerçevesinde Bakanlık tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır. Ödemeler bankanın ilgili şubelerinde daha önce çiftçiler adına açılan veya açılacak olan hesaplara yapılır.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 12- (1) 2/11/2022 tarihli ve 32001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitkisel Üretimde Biyolojik ve/veya Biyoteknik Mücadele Destekleme Ödemesi Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2022/35) yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Tebliğ 1/1/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.