Tarım ve Orman Bakanlığından:
BİTKİ KARANTİNASI TAZMİNATI DESTEKLEMESİNE DAİR TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: 2023/40)
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, bitkisel üretimin geliştirilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, ülkemizde mevcut olan zararlı organizmalar ve mücadelesi hakkında üreticilerin ve halkın bilgi düzeyi ve farkındalığının artırılması, mücadelenin üreticilerin kendisi tarafından yürütülebilmesinin sağlanması ve karantina tedbirleri alınan bulaşık alanda üretim yapan üreticilere destekleme yapılmasına dair usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/9/2023 tarihli ve 7613 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan 2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Kararın 2 nci maddesinin on sekizinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) Banka: T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğünü,
c) BKTD: Bitki karantinası tazminat desteğini,
ç) İcmal-1: ÇKS kayıtlarına göre her köy/mahalle için üretici detayında üretici ve BKTD’ye ilişkin bilgileri içeren Ek-3’te yer alan belgeyi,
d) İcmal-2: İl/ilçe müdürlüğü tarafından oluşturulan İcmal-1’deki bilgilere göre her ilçe için köy/mahalle detayında BKTD’ye ilişkin bilgileri içeren ve Ek-4’te yer alan belgeyi,
e) İcmal-3: İl/ilçe müdürlüğü tarafından oluşturulan İcmal-2’deki bilgilere göre her il için ilçe detayında BKTD’ye ilişkin bilgileri içeren ve Ek-5’te yer alan belgeyi,
f) Bulaşık alan: Zararlı organizmanın tespit edildiği ve sınırlarının belirlendiği alanı,
g) Çiftçi: Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresi tarımsal üretim yapan gerçek ve tüzel kişileri,
ğ) Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS): Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanını,
h) Enstitü Müdürlüğü: Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı araştırma enstitü müdürlüğünü,
ı) Genel Müdürlük: Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,
i) İl/ilçe müdürlüğü: Bakanlık il/ilçe müdürlüğünü,
j) İl/ilçe tahkim komisyonu: 27/5/2014 tarihli ve 29012 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğine dayanılarak oluşturulan il/ilçe tahkim komisyonunu,
k) Karantina: Zararlı organizmaların ülkeye girişini veya ülke içinde yayılmasını önlemek amacıyla, bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin kontrol altına alınmasını,
l) Karar: 14/9/2023 tarihli ve 7613 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan 2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Kararı,
m) Operatör: 12/1/2011 tarihli ve 27813 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Pasaportu Sistemi ve Operatörlerin Kayıt Altına Alınması Hakkında Yönetmeliğin EK-1’inde yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile yemeklik patates üretenleri, ithal edenleri, depolayanları ve bunların ticaretini yapan, gerçek ya da tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarını,
n) Sürvey: Zararlı organizmanın bir yerde var olup olmadığını, var ise yayılış alanını ve yoğunluğunu tespit etme işlemini,
o) Şarka virüsü: Taş çekirdekli meyve ağaçlarında zarara neden olan virüs hastalığını,
ö) Taş çekirdekli bitkiler: Kayısı, şeftali, nektarin, erik, kiraz, badem, vişne gibi meyve ağaçlarını,
p) Turunçgil uzun antenli böceği: Anoplophora chinensis, konukçu bitkilerde, larvaları gövdenin alt kısmında ve kök kısmında beslenip galeriler açarak zarar yapan böceği,
r) Zararlı organizma: Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren bitki, hayvan veya patojenik ajanların tür, streyn (ırk) veya biyotiplerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ödeme Şartları
Destekleme ödemesi için aranacak şartlar
MADDE 4- (1) Destekleme ödemesi için;
a) Üretim alanının ÇKS’de kayıtlı olması,
b) Turunçgil uzun antenli böceği varlığı enstitü müdürlüğünce doğrulanmış ve il/ilçe müdürlüğünce belirlenmiş olan bahçenin, karantina tedbiri nedeni ile 17/6/2014 tarihli ve 29033 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ani Meşe Ölümü ve Çam Çıralı Kanser Hastalığı ile Turunçgil Uzun Antenli Böceği ve Kestane Gal Arısı Mücadelesi Hakkında Yönetmelik hükümlerince, bulaşık bitkilerin tamamının kökleri ile birlikte konukçusu kalmayacak şekilde, il/ilçe müdürlüğü gözetiminde imha edilmiş ve imha işlemi hakkında tutanak düzenlenmiş olması,
c) Şarka virüsü varlığı enstitü müdürlüğünce doğrulanmış ve il/ilçe müdürlüğünce belirlenmiş olan ağaçların karantina tedbiri nedeni ile Şarka Hastalığı ile Mücadele Hakkında Talimat doğrultusunda bulaşık bitkilerin tamamının kökleri ile birlikte konukçusu kalmayacak şekilde üreticiler tarafından sökülerek, il/ilçe müdürlüğü gözetiminde imha edilmiş ve imha işlemi hakkında tutanak düzenlenmiş olması,
ç) Üreticinin Ek-1’de yer alan dilekçe ile birlikte şahsen veya yasal temsilcisi aracılığıyla il/ilçe müdürlüğüne başvuru yapması,
gerekir.
Destekleme miktarı
MADDE 5- (1) Bitki karantinası tazminat desteği kapsamında aynı alan için bir kereye mahsus olmak üzere; fındıkta turunçgil uzun antenli böceği için 4 yıllık karantina süresinde toplam 16.000 TL/dekar, taş çekirdekli meyvelerde şarka virüsü için 3 yıllık karantina süresinde toplam 450 TL/ağaç destekleme ödemesi yapılır.
(2) Tazminat ödemeleri, turunçgil uzun antenli böceğinde alan (dekar), şarka virüsünde ağaç (adet) üzerinden hesaplanarak yapılır.
Destekleme ödemesi başvurusu ve değerlendirilmesi
MADDE 6- (1) Üretim alanında turunçgil uzun antenli böceği veya şarka virüsü tespit edilen üreticiler 23/2/2024 tarihine kadar başvuru dilekçesi ile birlikte ÇKS kayıtlarının bulunduğu il/ilçe müdürlüğüne başvurur.
(2) Destekleme ödemesinden faydalanmak amacıyla üretici tarafından beyan edilen belgelerin ve uygulama bilgilerinin 4 üncü maddede yer alan hususlara uygunluğu il/ilçe müdürlüğünce kontrol edilir ve Ek-2’de yer alan Bitki Karantinası Tazminatı Desteklemesine Dair Tespit Tutanağı hazırlanır.
(3) İmha tutanakları il/ilçe müdürlüklerince muhafaza edilir.
(4) Başka il/ilçe sınırları içerisinde kayıtlı bulunan parselde üretim yapan çiftçi, ÇKS kaydının olduğu il/ilçe müdürlüğüne müracaat eder. Müracaatın yapıldığı il/ilçe müdürlüğü, üretimin yapıldığı il/ilçe müdürlüğünden onaylı kontrol tutanağını ister ve ödemeye esas icmali hazırlar. Müracaatın yapıldığı il müdürlüğü onaylı icmali Genel Müdürlüğe gönderir.
İcmallerin hazırlanması ve askı işlemleri
MADDE 7- (1) İl/ilçe müdürlüğü tarafından destekleme ödemesinden faydalanacak üreticilerin 6 ncı maddeye göre belirlenmesi ile üretici bilgileri ve destekleme ödemesi bilgileri, son başvuru tarihinden itibaren beş gün içerisinde İcmal-1’e işlenir. İl müdürlükleri tarafından alınan askı icmali, ilgili ilçe müdürlükleri veya muhtarlıklar marifetiyle beş gün süre ile askıya çıkartılır. Askıya çıkma tarihi ve saati ile askıdan indirme tarihi ve saati tutanağa bağlanır. Tutanak muhtar ve/veya aza tarafından güncel tarihle imzalanır. Askı ve itiraz süresince herhangi bir itiraz olmaz ise icmallerdeki bilgiler doğru kabul edilir. Daha sonra yapılacak itirazlar değerlendirmeye alınmaz ve herhangi bir hak doğurmaz. Askı süresi sonunda itirazlar, il/ilçe tahkim komisyonları marifetiyle askı icmali askıdan indirildikten sonra üç gün içerisinde sonuçlandırılarak İcmal-1 kesinleştirilir.
(2) Askı ve itiraz süresi bitimi sonrasında idari kaynaklı hata olması halinde yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucunda karara bağlanamayan itirazlar il/ilçe tahkim komisyonlarınca değerlendirilerek sonuçlandırılır. Normal ödemeler tamamlandıktan sonra yapılması gereken ödemeler için il/ilçe tahkim komisyonlarınca karar alınması için Bakanlığa yazılacak yazıya söz konusu il/ilçe tahkim komisyonu kararı da eklenmelidir.
(3) Askı ve itiraz süresi boyunca askıdaki icmal bilgilerine karşı ilgililer tarafından yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüklerine yazılı olarak yapılmalıdır.
(4) İlçe müdürlüğü oluşturdukları İcmal-1 ve İcmal-2’leri en geç 14/3/2024 tarihi mesai bitimine kadar il müdürlüğüne bildirir.
(5) İl müdürlüğü tarafından, ödemeye esas İcmal-3’ler sistem çıktısı onaylı olarak (düzenleyen, kontrol eden, onaylayan şeklinde elektronik imza ile imzalanarak), ilçe müdürlüklerinden gelen İcmal-1 ve İcmal-2 ile birlikte en geç 22/3/2024 tarihi mesai bitimine kadar Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğüne gönderilir.
(6) İcmallerin hazırlanması ve askı işlemleri merkez ilçelerde il müdürlükleri tarafından yapılır.
(7) İcmal-3’te hazırlayan, kontrol eden ve onaylayan personelin adı il müdürlüğüne ve Genel Müdürlüğe iletilmek üzere gönderilen üst yazının onay akışında da mutlaka parafçı/imzacı olarak yer alır.
Desteklemelerden yararlanamayacak olanlar
MADDE 8- (1) Bu Tebliğde yer alan destekleme uygulamalarından aşağıda belirtilen kişi ve kuruluşlar yararlanamaz:
a) Kamu kurum ve kuruluşları.
b) Bakanlığın desteklemelerinden faydalanması yasaklanmış olan üreticiler.
c) 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, Ani Meşe Ölümü ve Çam Çıralı Kanser Hastalığı ile Turunçgil Uzun Antenli Böceği ve Kestane Gal Arısı Mücadelesi Hakkında Yönetmelik ve Şarka Hastalığı ile Mücadele Hakkında Talimat kapsamında; uyulması gereken kurallara uymayan ve/veya alınması gereken tedbirleri almayan üreticiler.
ç) ÇKS’ye kayıtlı olmayan üreticiler.
d) ÇKS’de kayıtlı olduğu başvuru merkezi dışında başka yerden desteklemeye müracaat edenler ile bu Tebliğde belirtilen destekleme ödemelerinden faydalanmak için istenilen belgelerle birlikte süresi içinde başvuru yapmayan üreticiler.
e) Fındıkta turunçgil uzun antenli böceği ve taş çekirdekli meyve ağaçlarında şarka virüsü ile bulaşık bitkileri imha etmeyen üreticiler.
f) Bitki Pasaportu Sistemi ve Operatörlerin Kayıt Altına Alınması Hakkında Yönetmelik kapsamında üretim yapan operatörler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Denetim
MADDE 9- (1) Bu Tebliğin uygulamasında oluşabilecek sorunların çözümünde Bakanlık yetkilidir.
(2) Destekleme ödemelerinin denetimini sağlayacak tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bu amaçla yapılacak çalışmalarda gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kooperatifler, ziraat odaları ve birliklerin hizmetlerinden yararlanılır.
Haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti
MADDE 10- (1) Bu Tebliğde belirtilen yetkili merciler, yetki alanına giren verilerin kayıt sistemine doğru girilmesinden, kendilerine ibraz edilen belgelerin kontrolünden ve kendi hazırladıkları belgelerden doğrudan sorumludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyerek haksız yere ödemeye sebep olanlar ile ödemelerden haksız yere yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli idari işlemler yapılarak hukuki ve cezai süreç başlatılır.
(2) Bu Tebliğ ile belirlenen destekleme ödemelerinden, idari hata sonucunda düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen çiftçiler beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar. Bunun takibinden il/ilçe müdürlükleri sorumludur.
(3) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar.
Finansman ve ödemeler
MADDE 11- (1) Bitki karantinası destek ödemesi için gerekli finansman, Kararda belirtilen esaslar çerçevesinde Bakanlık tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır. Ödemeler bankanın ilgili şubelerinde daha önce çiftçiler adına açılan veya açılacak olan hesaplara yapılır.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 12- (1) 4/11/2022 tarihli ve 32003 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Karantinası Tazminatı Desteği Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2022/33) yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Tebliğ 1/1/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.