ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ NEDİR?
Anlaşmalı Boşanma protokolü, boşanmak isteyen eşlerin, parasal ve müşterek çocukların durumuna ilişkin konularda anlaşmak ve işbu anlaşmanın hâkim tarafından onaylanması suretiyle boşanmaları olarak tanımlanabilir. Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin özgü iradeleri ile evlilik birlikteliğini kısa sürede, hızlı ve barışçıl bir şekilde sona erdirmelerini sağlayan bir kurumdur.
ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR?
Boşanmak isteyen tarafların anlaşmalı şekilde boşanabilmeleri için hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolünün hâkim tarafından onaylanması gerekir. İlgili protokolün hâkim tarafından onaylanması ve eşlerin boşanabilmesi için kanunda sayılan şartlar yerine getirilmelidir. Anlaşmalı boşanma protokolü için gerekli şartlar şunlardır;
- Boşanmak isteyen eşlerin evlilikleri en az 1 yıl sürmüş olmalı,
- Boşanmak isteyen eşler başvurularını birlikte yapmalı ya da diğer eş boşanmak isteyen eşin davasını kabul etmeli,
- Eşler duruşmada bizzat bulunmalı ve hâkim eşleri dinlemeli,
- Boşanmak isteyen eşlerin iradeleri birbirleri ile uyumlu olmalı,
- Hazırlanarak hâkimin onayına sunulan anlaşmalı boşanma protokolü boşanmanın mali sonuçlarını ve müşterek çocukların durumuna ilişkin düzenlemeleri barındırıyor olmalıdır.
a. Evlilik birliğinin en az 1 yıl sürmesi
Eşlerin anlaşmalı boşanma protokolü yapmak suretiyle evlilik birliğini sona erdirebilmesi için, en az 1 yıl boyunca evli kalmış olmaları gerekmektedir. Bir yıllık süre resmi memur önünde nikahın kıyılması anından itibaren başlar. Bu nedenle eşlerin nikahtan sonraki bir yıllık süreç boyunca bir arada veya ayrı yaşayıp yaşamaması önem arz etmemektedir.
b. Birlikte başvurma veya diğer eşin davayı kabul etmesi
Anlaşmalı boşanma protokolü sürecinin başından sonuna kadar eşler, özgür iradeleri ile hareket etmeli ve bu iradeleri aynı yönde olmalıdır. Aynı zamanda eşlerin aynı yöndeki iradelerinin düzenlenen protokolde de yer alması ve mahkemeye sunulması gerekir. Bu iradeler; aynı dilekçeye imza atmak suretiyle gösterebilecekleri gibi, eşlerden birinin açmış olduğu davanın diğer eş tarafından kabul edilmesi şeklinde de de gerçekleşebilir. Yargılama süreci boyunca diğer eş her zaman davayı kabul edebilir.
c. Eşlerin duruşmada bizzat bulunmaları ve hâkimin eşleri dinlemesi
Eşlerin özgür iradeleri ile dilekçe vererek mahkemeye başvurmalarının akabinde yapılacak duruşmada taraflar hazır olmalı ve anlaşmalı boşanmaya yönelik iradelerini açıkça ve anlaşılır bir şekilde hâkime beyan etmelidir. Duruşmaya eşlerin bizzat katılmaları zorunlu olup sadece vekilin katılımı yeterli değildir.
d. Eşlerin iradeleri birbiri ile uyumlu olmalı
İradelerini katıldıkları duruşma ile hâkime anlatan eşlerin bu iradeleri birbirleri ile uyumlu olmalıdır. Mahkeme sürecinde eşlerin hem boşanma sebeplerinin hem de boşanmaya ilişkin taleplerinin belirlenerek aynı minvalde olup olmadığının tespiti yapılacaktır. Eşlerin iradelerinin uyumlu olması halinde de işbu iradelerin herhangi bir sakatlığa uğrayıp uğramadığının araştırılacaktır. Eşlerden birinin herhangi bir baskı, tehdit veya korkutma ile iradesinin sakatlandığının tespit edilmesi halinde hâkim boşanma talebini reddedecektir.
e. Anlaşmalı boşanma protokolünde boşanmanın mali sonuçları ve müşterek çocukların durumuna ilişkin düzenlemeler yer almalı
Eşler tarafından mahkemeye sunulmak üzere hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde hem evlilik birliğinin sona ermesi durumuna ilişkin mali sonuçlar hem de çocukların durumuna ilişkin düzenlemeler yer almak zorundadır. Eşlerin birbirinden olan maddi ve manevi tazminata ilişkin talepleri ile velayete, çocukla kişisel ilişki kurulmasına, iştirak nafakasına dair düzenlemeler anlaşmalı boşanma protokolünde yer almalıdır.
Eşler tarafından belirlenen boşanmanın mali sonuçlarına ve çocuklara ilişkin düzenlemeler hâkim tarafından kabul edilmek zorunda değildir. Hâkim mahkemeye sunulan protokolü inceler ve gerekli görmesi halinde değişiklikler yapabilir. Ancak hâkim tarafından yapılan bu değişikliklerin eşler tarafından da kabul edilmesi gerekir.