Altı sıfır, maç skoru gibi değil mi.
Tuttuğumuz takım maçı bu şekilde bitirse idi bayram ederdik.
Hele hele Milli Takım bu skorla maç kazanmış olsa, bayraklarımızı kaptığımız gibi sokaklara fırlar, arabaların kornalarına basardık.
İyi güzel de, hem 6-0 hem de “berabere” nasıl oluyor diyeceksiniz.
Altı tane atmanıza rağmen, sonuç değişmiyorsa, kazanmış sayılmazsınız.
En fazla berabere kalmış olursunuz.
Tıpkı paralardan altı tane sıfır atılması olayında olduğu gibi.
Türk Lirası’ndan 6 adet sıfır atılmasının üzerinden 11 yıl geçti. 1.Ocak.2005 yılında paradan 6 sıfır atılmıştı.
Bir yeni Türk Lirası (1 lira), bir milyon (1.000.000) Türk Lirasına eşit oldu.
Ama değişen bir şey olmadı.
Eskiden bir “simit’i”, üzerinde “bir milyon lira” yazan para ile alıyorduk, şimdi “aynen o paraya eşit olan” ancak üzerinde “1 lira” yazan para ile alıyoruz.
Sonundan altı sıfır atılması ile paranın değer kazanıp kazanmadığını daha açık bir örnek ile görelim.
Ortalama ve mütevazi bir evin, şu anki fiyatlarla 300.000 liraya alınacağını düşünelim. Bu üç yüz bin lirayı ödeyebilmek için her biri 100.-TL. olan 3.000 adetlik banknot götürmek gerekir.
Yani oldukça büyük bir seyahat bavulunun içine tam 3.000 adet para koyarak götürüp alıcıya vereceğiz ve alıcı bu paraları en az 45 dakikada sayacaktır.
Eski para biriminde ise bu evin fiyatı üç yüz milyar (300.000.000.000) idi.
Bu üç yüz milyar lirayı ödeyebilmek için her biri o zaman 100.000.000 (yüz milyon) lira olan gene 3.000 adetlik banknot götürmek gerekecekti.
Aynı seyahat bavulunun içine gene aynı sayıda 3.000 adet para koyarak götürüp alıcıya vereceğiz ve alıcı bu paraları gene ve en az 45 dakikada sayacaktır.
Yani 6 sıfır attınız ama gene galip gelemediniz ve en iyi ihtimalle berabere kaldınız.
Demek ki 6 tane sıfır atarak paramız kıymetlenmemiş.
Kıymeti (değeri) düşmüş mü, şimdi ona bakalım.
Paradan 6 sıfır atıldığı 2005 yılında dolar kuru 1.33 Tl idi
Şimdi dolar kuru 2.90 Tl.
Yani altı sıfır döneminde 1 dolar almak için 1 lira 33 kuruş ödememiz gerekirken, şimdi 1 dolar almak için 2 lira 90 kuruş ödememiz gerekiyor.
Eski para ile ifade edersek, bu gün 1 Dolar almak için, iki milyon dokuzyüz bin lira vermemiz gerekiyor, matematik formülü ile :
Altı sıfır öncesinde
“1 dolar = 1.330.000 Tl”.iken, şimdi :
“1 dolar = 2.900.000. Tl.”
Altı sıfır atıldıktan sonra Türk lirasının değeri yüzlerce kere düşmüş.
Elimize geçen paranın değeri ve alım gücü azalmış.
Şimdi söyleyin bakalım.
6 – 0 beraberi mi?
Yoksa,
6 – 0 mağlup muyuz?
Av.A.Erdem Akyüz