Bilindiği gibi, 7440 sayılı Kanunun 5. Maddesinde yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi vermek zorunda olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile KDV mükellefleri 2018,2019,2020,2021 ve 2022 takvim yılları için matrah ve vergi artırımından faydalanabilecektir. (Bkz: 7440 sayılı Yasa mad. 5. Söz konusu yasa 12.03.2023 gün ve 32130 sayılı RG’ de yayınlanmıştır.)
Bu çalışmada 213 sayılı VUK mad. 174 hükmüne göre kendilerine “özel hesap dönemi” tespit edilen gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, ilgili özel hesap dönemlerinin kapandığı yıl baz alınarak, matrah ve vergi artırımı hükümlerinden faydalanabilirler. Buna göre, örneğin: öteden beri 01.06……. ila 31.05…… özel hesap dönemini baz alan gelir vergisi mükellefi (A) söz konusu hesap dönemine ait gelirlerini özel hesap döneminin son bulduğu takvim yılını takip eden yılın Mart ayının 1 ila 25’i arasında beyan etmektedir. Bu mükellef için;
a) 01.06.2018-31.05.2019 özel hesap dönemine ilişkin olarak 2018 takvim yılı için,
b) 01.06.2019-31.05.2020 “ “ “ “ “ “ 2019 takvim yılı için,
c) 01.06.2020-31.05.2021 “ “ “ “ “ “ 2020 takvim yılı için,
d) 01.06.2021-31.05.2022 “ “ “ “ “ “ 2021 takvim yılı için,
e) 01.06.2022-31.05.2023 “ “ “ “ “ “ 2022 takvim yılı için,
Saptanan matrah artırım nispetlerini veya en az matrah tutarlarını baz alarak matrah artırım hükümlerinden faydalanabileceklerdir.
Öte yandan, takvim yılı esasına göre hesap dönemine tabi olan (B) A.Ş.’ye 1 Temmuz 2018 tarihinden itibaren özel hesap dönemi saptanmış olduğunu varsayalım. Bu durumda (B) A.Ş.’nin durumu aşağıda olduğu gibidir.
a) 01.01.2018-31.12.2018 hesap dönemine ilişkin olarak 2018 takvim yılı için,
b) 01.01.2019-30.06.2019 kıst hesap “ “ “ 2019 takvim yılı için,
c) 01.07.2018-30.06.2019 özel hesap “ “ “ 2019 takvim yılı için,
d) 01.07.2019-30.06.2020 özel hesap “ “ “ 2020 takvim yılı için,
e) 01.07.2020-30.06.2021 özel hesap “ “ “ 2021 takvim yılı için,
Saptanan artırım oranlarını veya en az matrah tutarlarını baz almak suretiyle böylece artırım hükümlerinden faydalanabileceklerdir.
Özet ve sonuç olarak, 01.01.2018 ila 30.06.2018 kıst hesap dönemine ilişkin olarak beyan edilen matrahların toplamı üzerinden ilgili yıl için saptanmış oranda matrah artırımı yapılması icap edecek olup, en az matrahlar üzerinden artırım yapılmasının gerekmesi halinde ise, en az matrahlar kıst hesaplamaya tabi tutulmayacaklardır.