İnfaz hukuku; Ceza hukukunun bir dalıdır. İnfaz hukukunu şöyle tanımlayabiliriz. Ceza mahkemeleri tarafından verilen mahkûmiyet kararlarından hapis, adli para cezası ve güvenlik tedbirlerinin nasıl uygulanacağını ifade eden, bunun usullerini gösteren, detaylandıran hukuk dalıdır. İnfaz hukukunun ilgili kanunu ise 5275 sayılı İnfaz Kanunudur. Hiç kimse kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz yani kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkemiz gereği infaz yapılırken de kanunda açıkça belirtilmemiş hiçbir şey infaz olamaz. İnfazda temel ilke 5275 sayılı kanunumuzun ikinci maddesinde belirtildiği gibi infaz yapılırken hükümlülerin ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, doğum, felsefî inanç, millî veya sosyal köken ve siyasî veya diğer fikir yahut düşünceleri ile ekonomik güçleri ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılmaksızın ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınmaksızın uygulanır ve elbette nihai amacımız hükümlünün yeniden topluma kazandırılmasıdır. Buradaki temel denge hem hükümlü hakkını korumak hem de mağdur ve kamu vicdanının rahatlatılmasını sağlamaktır. 5275 sayılı infaz yasamıza ek olarak 7242 sayılı yasa getirilmiş olup, bu yasada 5275 sayılı infaz yasası, 4675 sayılı infaz hâkimliği kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplamda 11 farklı kanunda değişiklikler yaparak 69 maddeden oluşmaktadır. 7242 infaz sistemimizde önemli değişiklikler getiren bu yasanın temel çıkış amacı korona virüs COVİD 19 dur. Virüs nedeniyle cezaevinde kalan hükümlü ve tutukluların bu virüs salgınından zarar görmelerini engellemektir. Bu nedenle 7242 sayılı infaz yasası özellikle şartlı tahliye oranlarında değişiklikler getirmiştir. İnfaz süreleri açısından istisna suçlar hariç 2 / 3 oranı 1 / 2 ye indirilmiştir. Ayrıca maktu 1 yıl denetimli serbestlik geldiğinden örneğin 10 yıl hapis cezası almış hükümlü eğer istisna suçlardan değilse 1 / 2 oranından 5 yıl hapis ve 1 yıl da denetimli serbestlikten yararlanarak 4 yıl hapis olarak cezaevinde kalacaktır. Bu değişiklikler dışında uyuşturucu ticareti, cinsel istismar suçu ve terör suçları gibi suçlarda herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. İlgili kanunda Geçici 6. maddeye göre 30 Mart 2020 tarihinden önce işlenen suçlarda İnfaz Kanunu 105 / A maddesinde belirtilen 1 yıllık denetimli serbestlik oranı 3 yıla çıkartılıp şartlı tahliye oranı da 1 / 2 ye indirilmiştir. Ayrıca Geçici 6 maddenin 3.fıkrası ile bu hükümlü iyi hâlli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanabilecektir.
En önemli değişikliklerden bir diğeri de 0-6 yaş grubu çocuğu olan kadın hükümlüler ve 70 yaşını bitirmiş olan hükümlüler için denetim süresi 3 yıl değil 4 yıl olarak uygulanacaktır. Ayrıca Çocuklar açısından 15 yaşından küçük olarak geçirdikleri 1 gün 3 gün, 18 yaşını dolduruncaya kadar geçirecekleri 1 gün ise 2 gün olarak sayılacaktır. Bir diğer değişiklik ise KOVİD 19 nedeniyle açık cezaevinde bulunan hükümlülerin 31.05.2020 tarihine kadar mazeretli izinli olarak evlerine gönderilmiş olmasıdır. Belirtilen bu süre gerekli görülürse Adalet Bakanlığının kararı ile 3 kez uzatılabilecektir. Diğer önem arz eden değişiklik ise infaz usullerinde meydana gelmiştir. Özellikle kadın çocuklu hükümlüler ve 65 yaşını bitirmiş erkek hükümlüler için 6 aylık konutta infaz 1 yıla çıkartılmış, 70 yaşını bitirmişler için 2 yıla , 75 yaşını bitirmişler için konutta infazın sınırı 4 yıla çıkarılmıştır. Yeni doğum yapan ve toplamda 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan kadın hükümlüler için de cezalarını konutta infaz edebilme hakkı getirilmiştir. Yeni doğum yapmamakla birlikte hamile olan kadın hükümlülerin cezasında da hamilelik müddeti ile beraber 6 ay erteleme imkânı bu yasa ile 1,5 yıla çıkartılmıştır.
Yine en önemli değişikliklerden biri de hükümlülerin değerlendirilmesi ve iyi hâlin belirlenmesinde oldu. İnfaz Kanunumuzun 89. Maddesinde belirtilen değerlendirmede 6 ayda bir iyi hal değerlendirilmesini cezaevi idaresi yapacaktır. Aynı zamanda 10 yılın üzerinde olan terör, kasten öldürme gibi suçlarda Cumhuriyet Başsavcısının Başkanlığında ihtiyaca göre Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı temsilcilerinin de katılacağı idare ve gözlem kurulu raporu ve bu iyi hal durumunu değerlendirme imkânı sağlanacaktır.
7242 yasa ile getirilen tüm bu değişikliklerin doğal sonucu olarak da infaz sürecinde özellikle İnfaz Hâkimliğinin yetki ve görevleri genişletildi. Artık tüm infaza ilişkin örneğin açığa ayrılma disiplin cezalarının onanması, infaz ertelemelerinde sağlık nedeniyle ertelemenin olup olmayacağına vb. konularında artık infaz hâkimliklerinin yetki ve görevleri genişletilmiş oldu.
Bunların dışında toplumumuzda maalesef özellikle kadına yönelik şiddette karşımıza çıkan ve etkin mücadele etmek için kasten yaralamalarda canavarca hisle örneğin yüzüne kezzap atarak birini yaralamış ise artık cezası canavarca hisle yaralamadan 1 kat artırım yapılmak suretiyle 18 yıla kadar çıkarılabilecektir. Bunun dışında Suç İşlemek Amacıyla Örgüt kurma, yönetme ve tefecilik suçlarının da cezaları arttırıldı. Ayrıca önceden kaçakçılık suçlarında değer azlığı konusu yoktu şimdi ise malın değer azlığı indirim nedeni olması hafif veya pek hafif olması belli bir oranda indirilmesi söz konusu oldu.
7242 sayılı yasanının yürürlüğe girdiği 15.04.2020 tarihinden itibaren lehe kanun prensibi gereği cezası kesinleşmiş olanlar açısından uyarlama imkânı gelerek cezalarında indirim olanlar hakkında uygulanmış ve biraz önce belirttiğim gibi açık cezaevinde bulunan hükümlüler hakkında 31.05.2020 ye kadar izinli olarak tahliyeleri sağlanmıştır.
7242 sayılı yasa ile beraber 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlarda 1 / 2 şartlı tahliye indirimi ve 3 yıllık denetimli serbestlik süresi getirilmiş oldu. Kasten öldürme suçlarında(TCK md. 81-82-83) 3 tür ceza verilebilir. Nitelikli kasten adam öldürme suçlarında Ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis, tahrik indirimiyle veya takdiri indirimle süreli hapis cezaları verilebilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapiste veya müebbet hapiste herhangi bir indirim söz konusu değildir. Yine kasten adam öldürme adam öldürmeye teşebbüs azmettirme veya iştirak gibi suçlarda süreli hapis verilmişse bunların da indirim oranı 2 / 3 tür. Yani bunlarda değişiklik yapılmamıştır. Neticesi sebebiyle ağırlaştırılmış yaralamada yüzde sürekli değişiklik öngören bir yaralamadan alınan cezada da şartlı tahliye indirim oranı yeni yasa ile beraber 2 / 3 e çıkartılmıştır. İşkence (TCK md.94-95), eziyet (TCK md.96) gibi suçlar da istisna suçlardandır ve şartlı tahliye oranı 2 / 3 tür. Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda özellikle nitelikli cinsel suçlar, çocukların cinsel istismarı (TCK MAD. 103) ve reşit olmayanla cinsel ilişki (TCK md.104) burada da 3 / 4 olarak uygulanmaya devam edilecektir. Ancak cinsel suçlardan TCK 102 / 1, TCK 104/1, TCK 105 cinsel tacizde şartlı tahliye oranı 2 / 3 tür. Yine Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti(TCK md.188 ) Şartla tahliye oranımız 3 / 4 tür. Özel hayata ve özel hayatın gizli alanına karşı suçlarda(TCK MAD.132-138) 2/ 3 oranı vardır. Devletin Güvenliğine karşı suçlarda da yine istisna suçlardandır herhangi bir indirim yapılmamıştır.
Genel hatlarıyla ifade ettiğim üzere 7242 sayılı yasanın getirmiş olduğu tüm değişiklikler; DSÖ tarafından pandemi ilan edilen KOVİD 19 sebebiyle ülkemizin en az zararla bu süreci atlatması adına, adalete olan güveni sarsmayarak ve ülkemizdeki suç oranlarını azaltmasını temenni ederek yapılan değişikliklerin ülkemiz adına hayırlı olmasını dilerim.