Bilindiği gibi, 7143 sayılı bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin kanun resmi gazetede yayımlanarak 18/5/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yasaya göre birikmiş vergi borçları 31/03/2018 tarihine kadar olan borçlar yapılandırma kapsamına alınmıştır. Buna göre, yaşanan bir olayda mükellefin geçmiş yıllarda hakkında kesinleştirilen borçlar nedeniyle mükellefin muhasebecisi tarafından elektronik ortamda yapılandırma müracaatı yapılmıştır. Mükellef bu durumdan daha sonra bilgi sahibi olmuştur. Konuyla ilgili olarak vergi dairesine başvuran mükellefe ödeme planının bozulamayacağı ifade edilmiştir. Bunun üzerine mükellef tarafından söz konusu borçlardan ve yapılandırma talebinden haberi bulunmadığı gerekçesi ile konuyu yargıya taşımıştır.
Yargı tarafından mükellef hakkında verilen 28.02.2019 tarihli kararın hüküm fıkrası kısaca aşağıda olduğu gibidir:
“Olayda, davalı idare tarafından davacının 7143 sayılı kanun kapsamında elektronik ortamda yaptığı başvuruna ilişkin olarak “gelen evrak defteri” bilgisayar çıktısı dışında, davacının kesinleşmiş borçlarının yapılandırılmasına ilişkin iradesini yansıtan borçların niteliği, içeriği ve elektronik ortamda yaptığı başvurusuna ilişkin bilgi ve belgeler gönderilmemiştir. Davalı idare tarafından, davacının vergi borçlarının yapılandırılmasına ilişkin iradesini açıkça ortaya koyan yapılandırma iradesini yansıtan somut ve hukuken itibar edilebilecek belgelerle ortaya konulamadığından davacı hakkında düzenlenen 7143 sayılı bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin kanuna göre hazırlanan ödeme tablosunda hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın KABULUNE, davacı adına düzenlenen ………. Ödeme tablosunun iptaline, …”
Şeklinde karar verilmiştir.
Bu durumda, yukarıda yer verilen mahkeme kararının analizi aşağıdaki gibi yapılabilir:
1) Dava konusu yapılan olayda, kesinleşmiş vergi borçları üzerinden 12 yıl geçmiştir.
2) Yapılandırma yetkisiz kişi tarafından yapılmıştır.
3) Esasen yapılandırmaya konu edilen borçlar tahsil zamanaşımına uğramıştır. (6183 s.k. md.102)
4) Elektronik ortamda mükellefin bilgisi dışında ve yetkisiz kişi tarafından 7143 sayılı kanunun 2. Maddesine göre yapılan yapılandırma işlemi geçersiz kılınmıştır.
5) Esasen 7143 sayılı yasa ile ilgili maliye bakanlığı tarafından mükelleflere dağıtılan 286 yayın nolu kesinleşmiş ve dava aşamasındaki borçlarla ilgili broşürde vadesi 31/12/2013 tarihinden önce olan ….. TL ve altındaki borçların başvuru aranmaksızın silinecektir. Bilgi notuna göre aslında gerçek anlamda tahsil zamanaşımına maruz kalmış vergi borçları yapılandırma konusu edilememektedir.
Sonuç olarak, tahsil zamanaşımı önemli bir hüküm olup, gerek mükellefler açısından ve gerekse vergi idaresi açısından önemli bir hüküm ifade etmektedir. İdari yargılama hukukunun temel bir prensibi olan resen araştırma ilkesi kapsamında tahsil zamanaşımı üzerinde durulması gereken ve gelecek yıllarda da her zaman güncelliğini koruyarak tartışmaya açık olan bir konu olarak gündemde bulunacaktır. Gerçekten de günümüz koşullarında gerek tarh zamanaşımı yönünden olsun ve gerekse tahsil zamanaşımı açısından olsun pek çok borç idarece tahsil zamanaşımına uğramış vaziyettedir. Tahsil zamanaşımı kendiliğinden dikkate alınması gereken bir olay olup, mükelleflerin tahsil zamanaşımına uğramış borçlarını ödememesi veya taksitlendirme yönünde bir tercihte veya girişimde bulunmaması gerektiği kanısındayız.