Bilindiği üzere,18.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7143 sayılı Kanununla mükelleflere, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 hesap dönemleri için matrah ve vergi artırımı olanağı getirilmiştir.
Uygulamada matrah artırımında bulunan bazı mükellefler ödemelerini aksattıkları için Yasal hakları ellerinden alınmış olup, vergi incelemesine tabi tutulmuşlardır. Doğal olarak bu durum mükellefler arasında bazı mağduriyetlere neden olmuştur.
Bu Kanunla ilk defa, matrah ve vergi artırımında bulunmuş mükelleflere, bu artırımlara ilişkin ödemeleri gereken taksit tutarlarını süresinde ödeme zorunluluğu getirildi. Bu kapsamda; 30.04.2018 tarihinde Ak Parti Milletvekili Binali Yıldırım tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan Kanun Tasarısının, matrah ve vergi artırımını kapsayan, 5. maddesinin sonuna, Plan Bütçe Komisyonunda; “Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunur cümlesinin sonuna alelacele, bu madde hükmünden yararlanılamaz.” cümlesi eklendi.
Kanunun, ödemelerle ilgili ortak hükümleri içeren 9. maddesi dikkate alınmadığında, yani 7143 sayılı Kanunun sadece yukarıdaki 5. maddesi dikkate alındığında matrah ve vergi artırımında bulunup, süresinde ödeme yapmayan mükelleflerin, hem matrah ve vergi artırımları, hem de taksitlendirmeleri bozulacaktır. Daha açık ifadeyle, bu durumdaki mükellefler hem incelenecek hem de ödeme yapmaya devam edeceklerdir.
Diğer taraftan, Kanunun, Matrah ve Vergi Artırımını kapsayan, 5. maddesinde, Taksitler Süresinde Ödenmezse Bu Madde Hükmünden Yararlanılamaz (matrah ve vergi artırımından yararlanılamaz) denilmektedir.
Kanunun, ödemelerle ilgili ortak hükümleri kapsayan 9.maddesi incelendiğinde, “İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir.” denilmiştir.
ÖDEME PLANINI AKSATANLARLA İLGİLİ YAPILANDIRMANIN DEVAMI VE VERGİ İNCELEMESİ YAPILAMAYACAĞI HAKKINA ANKARA 5. VERGİ MAHKEMESİ KARARI
Yaşanan somut bir olayda, davacı mükellef tarafından 7143 sayılı Yasa kapsamında yapmış olduğu matrah artırımı hükümlerinden faydalanma hakkının kaybedildiğine dair davacı mükellef adına …………. Vergi dairesi tarafından tesis edilen …… tarih ve ………… sayılı işlemin 7143 sayılı Yasa kapsamında 2015 ve 2016 yıllarına ilişkin olarak KDV, Kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulduğu, borcun 6 taksit ödeme seçeneğini tercih ettiği, ancak 4. Taksitin banka sistemlerinden kaynaklanan ve kontrollü olmayan bir hatadan kaynaklı olarak sehven gerçekleştirilemediği, ödeme işlemi gerçekleşmeyen taksiti de gecikme zammı ile beraber vergi dairesinin emanet hesaplarına ödediği, hakkında yeniden vergi incelemesi başlatılması sebebi ile mağduriyet yaşadığı, vergi dairesinin 4. Taksitin yatırılmadığından haberi olmasına rağmen bu konuda kendisine yazılı veya sözlü herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, mükellefe hizmet etme amacı bulunan ve vergi tahsil etmekle vazifeli vergi dairesinin herhangi bir eylemde bulunmamasının bu amacın gerçekleşmesine hizmet etmediği, matrah artırımının kaldırılmasının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla iptali istemiyle vergi mahkemesinde yürütmenin durdurulması talepli dava açmıştır.
VERGİ MAHKEMESİ YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİNİ KABUL ETMİŞTİR
Açılan davada Ankara 5. Vergi Mahkemesi tarafından verilen kararda mükellefin yürütmenin durdurulması istemi E:2019/1725 sayılı karar ile işlemin iptali ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.
Kararın gerekçesinde hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 Sayılı İYUK mad. 27 hükmü uyarınca teminat aranmaksızın yürütmenin durdurulmasına 26.02.2020 tarihinde karar verilmiştir.
SONUÇ VE ÖZET
1. Vergi dairesinin görevi mükellefi tespit etmek ve vergiyi tahsil etmektir.
2. Mükelleflerin matrah artırımı ile ilgili Yasa hükümlerinden belli koşullar kapsamında faydalanması Anayasal bir hükümdür.
3. Vergi dairesi tarafından kabul edilen yapılandırma ve matrah artırımı ile ilgili ödeme planlarında yer alan vergilerin çizelge kapsamında vadelerinde ödenmesi zorunludur. Taksitlerde aksama olduğu takdirde ödeme planının alt kısmında yer alan dipnotlar ve ilgili Yasanın hükümlerine göre ikmal edilmesi gerekmektedir.
4. Salt bir taksitin ödenmemesi mükellefi bu Anayasal matrah artırımı hakkından faydalanması konusunda mükellefi mahrum edemez. Nitekim, Ankara 5. Vergi Mahkemesi tarafından verilen K:2020/1014 sayılı esas kararda da yer aldığı üzere mükellefin matrah artırımından faydalanmayacağı yönünde idare tarafından tesis edilen işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir. Kararın hüküm fıkrasında: “ … Yasa da belirtilen tarihte ödemediği takdirde matrah artırımının kaldırılacağı yönünde davacıya bildirimde bulunulması gerekirken, davacıya bu yönde bir bildirimde bulunulmadan taksitlerden birini yasada belirtilen sürede ödemediğinden bahisle matrah artırımının kaldırılması yönünde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; DAVANIN KABULÜNE, DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE, …….. istinaf yolu açık olmak üzere, 11.05.2020 tarihinde karar verildi.”