2829 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunu’nun birinci maddesinde, 29 Ekim’in Ulusal Bayram olarak düzenlendiği, Cumhuriyet Bayramı’nın 28 Ekim günü saat 13:00’ten itibaren başlayıp 29 Ekim günü devam edeceği hüküm altına alınmıştır.
Çalışma hayatında ve İş Mahkemelerindeki işçi alacak davalarında en önemli konulardan birisini de ulusal bayram ve genel tatil günü ücretinin ödenmemesi, eksik ödenmesi oluşturmaktadır. Bu kapsamda 4857 sayılı İş Kanunu 47 inci maddesinde aynen; “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.” hükmü yer almaktadır. Kanun düzenlemesi uyarınca işçilere 29 Ekim günü çalışmazlarsa eğer o günün ücretleri tam olarak ödenecek, ancak çalışmaları halinde ise ek bir günlük yevmiyeleri ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günü ücretinin ödenmesi noktasında yukarıda belirtildiği üzere 4857/47 uyarınca her bir günlük çalışmanın karşılığında ek bir günlük yevmiye ödenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte yanlış bir uygulama olarak işçilere ulusal bayram ve genel tatil günlerinde kaç saat çalışırlar ise saat karşılığı çalışmalarının ödendiğine rastlanılmaktadır. Gerek yerleşik Yargıtay içtihatlarında gerekse de Kanun lafzı gereği, işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde 1 saat dahi çalışsa 1 günlük ücretlerinin ödenmesi gerekmektedir.
Bu hususa riayet edilmemesi halinde işyeri denetimlerinde İş Müfettişlerince tespiti halinde idari para cezası uygulanmaktadır. Ayrıca işçi ücretlerinin eksik ödenmesi sebebi ile işçi tarafından iş akdi haklı nedenle feshedilebilir ve işçi kıdem tazminatına hak kazanır. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı gününde çalıştırılacak işçilerin işyerinde 1 saat dahi çalışsalar 1 tam günlük ek yevmiyelerinin ödenmesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Konuya ilişkin yerleşik Yargıtay içtihatları da bu yöndedir.
… İş Kanunu'nun 47. maddesindeki açık düzenleme karşısında ulusal bayram genel tatillerde çalıştığı anlaşılan davacının çalıştığı her bir ulusal bayram genel tatil günü için ilave 1 yevmiyeye (aylık maktu ücret/30) daha hak kazandığı gözden kaçırılarak hesaplamanın çalışılan saat üzerinden yapılması hatalıdır. İşçi ulusal bayram-genel tatil günlerinde 1 saat dahi çalışsa tam yevmiyeye hak kazanır… (Yargıtay 9. HD, Esas Numarası: 2016/20521, Karar Numarası: 2020/6790, Karar Tarihi: 01.07.2020)
Özgür DEMİR
İş Başmüfettişi
Bilirkişi