Size vergi numarası, ofisi, kartviziti olmayan bir avukattan bahsedeceğim. Kendisi staj yapmamış ve hatta ruhsatnamesi de yok. Fakat oldukça kalifiye bir hukukçu. Karşınızda Avukat Yapay Zeka!
Teknoloji her geçen gün yeni bir gelişmeyle karşımıza çıkıyor. Hukuk sektörünün de bu gelişmelerden uzak kalması düşünülemezdi. Nitekim hukuk alanında teknolojiyi farklı biçimlerde kullanmaya başlayan kuruluşları duyuyor; kimi zaman bu işin sonu nereye gidiyor diye endişeyle ve çoğu zaman da şiddetli bir merakla takip ediyorduk. İşte New York merkezli Law Geex isimli şirket de hukukla teknolojiyi birleştiren aktörlerden biri. Şirketin geliştirerek müşterilerine sunduğu hizmet, bir sözleşme inceleme otomasyonu (contract rewiev automation). Sözleşme ve otomasyon? Bir hukukçu olarak şahsen, “Bu iki kelime nasıl bir araya gelebilir?” diye düşünmeden edemedim. Fakat inceledikçe gördüm ki hayallerimizi güncellemenin vakti gelmiş.
Şirket bir yapay zekâ geliştirmiş. Yapay zekâlardan zaten haberdarız. Şu satranç oynayanları hatta dünya şampiyonlarını yenenleri, medikal tavsiye verenleri ve benzerlerini her gün izliyoruz. Şirket bu yapay zekâ cevherini, hukuk alanında özelleştirmek isteyen kuruluşlardan biri. Fakat aşağıda bahsedeceğim gibi bu şirketi, hukuki hizmet veren diğer yapay zekâlardan ayıran bir yönü mevcut.
Birkaç aylık bir eğitim sürecinden geçirdikleri yapay zekâya Amerikan sözleşme hukuku sisteminin prensiplerini, kanunları ve izlemesini istedikleri hukuki politikayı kodlamışlar. Ardından binlerce sözleşme örneği yükleyerek makine öğrenmesi (machine learning) ve derin öğrenme (deep learning) yöntemleriyle yapay zekânın kendini geliştirmesini sağlamışlar. Peki, bu yapay zekâ şirketin müşterilerine tam olarak ne sunuyor? Geliştirilen otomasyon sayesinde yapay zekâ, yüklediğiniz sözleşmenizi gözden geçiriyor. Hukuki boşluklar ile müşterinin lehine ve aleyhine olan durumları tespit ediyor ve varsa hataları düzeltiyor. Elde edilen sonuç oldukça tatminkâr. Şirket kurucuları Noory Bechor (Eş kurucu & CEO) ve Ilan Admon (Eş kurucu & CTO) yarattıkları yapay zekâya güvenmiş olmalılar ki, bunu kamuya açık bir araştırmayla, daha doğrusu bir yarışmayla tüm dünyaya göstermeye karar vermişler. Geçtiğimiz günlerde yapılan araştırma, insan – yapay zekâ müsabakalarının en ilginçlerinden biri. Aralarında dünyaca meşhur hukuk şirketi Goldman Sachs’ın da bulunduğu ABD’nin en iyi hukuk şirketlerinden 20 kıdemli sözleşme hukuku avukatı, Law Geex’in yapay zekâsıyla yarışmış. Avukatlara ve yapay zekâya 5 tane Amerikan hukuk sisteminde “NDA” olarak geçen bir çeşit gizlilik sözleşmesi vermişler. Avukatlardan toplamda 153 paragraftan oluşan 5 farklı sözleşmeyi inceleyerek hukuki değerlendirmelerini sunmalarını istemişler. Aynı sözleşmeleri bir yandan da yapay zekâya vermişler. Stanford University, Duke University School of Law ve University of Southern California’dan profesörlerin danışmanlığında ve tecrübeli hukukçu Christopher Ray’in bağımsız hakemliği altında yürütülen araştırmanın sonucunda ortaya çıkan sayılar heyecan verici. Verilen işi 20 avukattan en hızlısı 51 dakikada bitirirken en yavaşı 156 dakikada bitirmiş. Pekâlâ, yapay zekâ ne kadar sürede bitirmiş olabilir? 26 saniye. Evet, yapay zeka sadece 26 saniyede 5 sözleşmenin tamamını incelemiş. Elbette süre tek başına kayda değer bir ölçüt değil. Öyleyse avukatlar ve yapay zekânın incelemedeki başarı oranlarına bakalım. En başarılı avukat %6’lık bir hata oranıyla %94’lük bir başarı elde etmiş. Buna karşılık en başarısız avukatın performansı %67’de kalmış. Tüm avukatların başarı ortalaması ise %85. Gelelim yapay zekâya. Cihazın 26 saniyede incelemiş ve tashih etmiş olduğu sözleşmelerdeki başarı oranı %94. Bu oran, en başarılı avukatınkiyle aynı. Avukatların ortalamasından da %9 daha yüksek. Bu başarı oranı, 3 ölçüt bir arada gözetilerek hesaplanmış. Bunlardan ilki “false negatives” yani gözden kaçırılan hususların sayısı; ikincisi “false positives” yani yanlış tanımlanan, yanlış saptanan hususların sayısı ve “true positives” yani isabetli biçimde düzeltilen hususların sayısı. Araştırmanın sonucunda Mann – Whitney U Test yöntemine göre bu test kapsamında yapay zekânın, insan avukatların ortalamasından 0,9932 daha isabetli olduğu ortaya çıkmış. Son olarak bu çalışmadaki sonuçların “şans eseri” ortaya çıkmış olma ihtimalinin %0,7’den daha az olduğunun hesaplandığını da belirtelim.
Sonuçlar açık olsa da telaşa hacet olmadığını düşünenlerdenim. Zira böyle araştırmalar neticesinde geliştirilmeye devam edilen yapay zekâlar insanın yerine geçmekten ziyade insana yardımcı olup, mesleğini ve yaşamını kolaylaştıran bir araç olmaya daha uygun gibi gözüküyor. Sözleşme hizmeti veren avukatlar için sözleşmelerin incelenmesi, avukatların günlük mesaisinin büyük bir bölümünü kaplarken bu teknoloji sayesinde artık avukatlar aynı işi çok daha kısa süre içinde tamamlayarak boşalan mesailerini müvekkillerine, duruşmalarına ya da diğer hukuki işlerine ayırabilir. Böylece beyin gücünü daha verimli kullanıp daha sağlıklı işler ortaya çıkarabilir. Elbette bunların hepsi birer tahminden öteye geçmeyen düşünceler. Hele ki teknoloji bizi mütemadiyen şaşırtmaya devam ederken!
Teknolojiyle birlikte hukukun nasıl bir forma evrileceğini hep beraber göreceğiz.
Ar. Gör. Ömer Ali GİRGİN
Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi
*Kaynak: https://www.lawgeex.com/AIvsLawyer/